Узган ел бәяләре кискен артса да, торак сатып алучылар саны кимемәгән, ә киресенчә, арткан гына. Быел да узган елгыдан ким булмас дип фаразлый белгечләр. Моны торак базарында ихтыяҗның тәкъдимнәргә караганда артыграк булуы белән аңлата алар. Шулай да торак сатып алганда нәрсәне истә тотарга? Ничек алданмаска? Фатир алыргамы, әллә шәхси йортмы? Әлеге сорауларга риелтор Айгөл Заляева белән җавап эзләдек.
– Айгөл, торак сатып алганда, фатир алыргамы, әллә шәхси йортмы, дигән сорау белән мөрәҗәгать итүчеләр булмый калмыйдыр. Аларның уңай һәм тискәре якларын барлаганда нәрсәгә игътибар итәргә?
– Шәхси йорт яки фатир алу клиентларның ихтыяҗларын күздә тотып эшләнә. Кем өчендер йортның, ә кем өчендер фатирның өстен булуы мөмкин. Үз йорты белән яшәүчеләр өчен юл мәсьәләсе беренче урында тора. Чөнки шәһәрнең үзендә шәхси секторлар бик күп түгел. Шәхси йортлар, гадәттә, шәһәр читендә төзелә. Димәк, үз йорты белән яшәү шәһәргә бәйле булмаган гаиләләр өчен яхшы, анда ыгы-зыгы азрак, һава экологик яктан чиста, бүлеп алынган үз җирең була. Әгәр көн саен шәһәргә барып йөрергә кирәк булса, гаиләдә транспорт булу зарур. Шулай ук эшкә, уку йортына кадәр барып җитү вакытын исәптә тотарга кирәк. Беренче чиратта мин үз клиентларыма, күңелегезгә ошаган вариантны сайлагыз, дим. Чөнки яраткан йортыбызга яки фатирыбызга без көн саен әйләнеп кайтабыз. Анда без гаиләбез белән үзебезне рәхәт хис итәргә, энергия тупларга тиешбез. Фатир яки йорт сайлаганда, беренче чиратта, сатып алына торган объект буенча документларны карарга кирәк. Сүз яңа торак турында гына түгел, ә кулдан (икенчел базардан) сатып алу турында да бара. Шулай ук бу торак йортка да кагыла, әлеге җир кишәрлегендә торак йорт төзүне чикләү юкмы икәнлеген белеп тору зарур.
– Фатир яки йорт сатып алганда килешүдә торак бәясен киметеп күрсәтү очраклары еш очрый. Дөрес бәяне күрсәтмәү нәрсәсе белән куркыныч?
– Күчемсез милек сатканда һәм алганда аның тулы бәясен күрсәтү мәҗбүри. Бәясен киметеп сату сатып алучыга да, сатучыга да мәшәкатьләр тудырырга мөмкин. Мондый очракта сатучы өчен салым хезмәтеннән зур күләмдәге штраф яный, ә сатып алучы бөтенләй тораксыз калырга мөмкин.
– Торак базарындагы бәяләргә килгәндә беренчел торак алу файдалымы, әллә икенчел торак бәя ягыннан отышлырак чыгамы?
– Монда шулай ук барысы да сатып алучының ихтыяҗыннан тора. Яңа торак алуга килгәндә, күпләрне алда торган ремонт өчен чыгымнар куркыта. Күпләр яңа торакта яшәргә теләсә дә, әзер торакны сайларга мәҗбүр була. Үз тәҗрибәмнән чыгып әйтәм, торак сатып алучыларның 85 проценты үзләренә фатир яки йортны ипотека кредитына ала. Монда һәркемгә үз керемнәреннән чыгып хәл итәргә кирәк. Соңгы елда беренчел базарда бәяләр сизелерлек артты. Моңа, беренче чиратта, кичектерелгән ихтыяҗ, дәүләт программасы, төзүчеләрнең банклар белән бергә бирә торган субсидияләре, ә 2021 елның икенче яртыеллыгында төзелеш материалларына ихтыяҗның кискен артуы бәяләр үсүгә китерде. Хәзерге көндә Казанның беренчел торак базарында бер квадрат метр бәясе икенчел базарга караганда югарырак. Тик юридик заттан фатир сатып алганда, түбән процент ставкасы буенча ипотека рәсмиләштерергә була. Дәүләт программасы, гаилә ипотекасы ярдәмендә кредит буенча айлык түләүләр йөкләнешен киметергә мөмкин.
Хәзерге вакытта икенчел базарда процент ставкасының артуы күзәтелә, шул рәвешле банктан алырга мөмкин булган акча «кыйммәткә» төшә. Ә 2022 елда торакның квадрат метры бәясен вакыт күрсәтер. Казан – миллионлы шәһәр, анда яшәргә уңайлы, шул исәптән сатып алучылар тарафыннан инвестицион ихтыяҗ да бар, ә ихтыяҗ булганда бәяләр төшмәячәк.
1* Гаилә ипотекасы 2018 елның беренче гыйнварына кадәр беренче яки аннан соңгы балалары туганнарга бирелә.
2* Дәүләт программасы буенча теләсә кем торак алырга мөмкин, тик монда бер шарт – кредит күләме 3 миллионнан артмаска тиеш.
Гөлнара Зиннәтуллина
АнонимКирәкми!Пионерияне кайтарырга кирәкме?
Загрузка ...
