Мөселман дөньясы Зөлхиҗҗә аеның унынчы көнендә Корбан бәйрәмен билгеләп үтә. Быел ул 11 августка туры килә. Өч көн дәвамында корбан чалырга мөмкин булачак. Казанда бәйрәм вәгазе иртәнге дүрттә, гает намазы исә бишенче яртыда укыла. Татарстан районнарында вәгазь вакытын кояшның кайчан чыгуына бәйләп төзиләр.
Корбан чалу кемнәргә фарыз? Шәригать канунын үтәп, корбан чалучыларны да, бу гамәлдән төрле сәбәпләр аркасында читтә калучыларны да шул сорау кызыксындыра. Татарстан мөфтиенең беренче урынбасары Рөстәм хәзрәт Вәлиуллин аңлатуынча, мөселман гаиләсендә 20 мең сум акча бар икән, корбан чалу фарыз. Гаилә дигәндә, бер кешенең кулындагы 20 мең сум акча турында сүз бара. Әйтик, акчаны ир кеше эшләп тапкан һәм кереме тагын булачак ди, корбанны ул үз исеменә атап чалдыра, акчасы булган хатын-кыз да шул ук канунны үти, хәтта бала, үсмергә дә җыелып килгән акчага корбанлык сатып алып, аны үз исеменә чалдырырга рөхсәт ителә. Бу эш, әлбәттә, ата-анасы ярдәме белән башкарыла. Шул ук вакытта, кем генә чалдырса да, әҗер-савапны гаиләнең бөтен әгъзасына һәм әрвахлар рухына да багышларга мөмкин.
Тагын нечкәлекләренә тукталсак, кеше кемгәдер бурычлы булмаска тиеш. “Бурычлы кеше, теләсә, нәфел корбаны чалдыра ала”, – дип аңлатты Диния нәзарәтенең шәригать мәсьәләләре буенча бүлек җитәкчесе Булат Мөбарәков. Фарыз корбанны өч көн өчендә чалдырып өлгерергә кирәк. Итнең бер өлеше, гадәттә, үзеңә калдырыла. Икенче өлешен туганнарыңа бирергә яки, якыннарны җыеп, мәҗлес үткәрергә мөмкин, өченчесе мохтаҗларга таратыла. Үзең иттән бераз авыз иткәч, калган өлешен таратып бетерергә дә рөхсәт ителә. Өч көннән соң сарык яки башка хайван чалдырсаң да, ул корбанлык исәбеннән саналмаячак. Соңрак биргән сәдака да корбан сәдакасы булып бармый.
Корбан чала торган көннәрдә һәм соңрак Диния нәзарәтенең “Зәкят” фонды, елдагыча, мохтаҗларны ит һәм башка күчтәнәчләр белән сөендерәчәк. Әлеге фондның директоры Булат Мәрданов әйтүенчә, күп балалы һәм аз керемле гаиләләргә, хосписта дәваланучыларга, төрле интернатларда тәрбияләнүчеләргә 5 меңгә якын тонна иттән өлеш чыгарачаклар. Мохтаҗ кешеләр 8(843)225-33-22 номерына шалтыратып, үзләре хакында хәбәр итсен иде. Ятимнәргә, авыруларга, аз керемлеләргә ярдәм итәргә теләгән кеше корбан чалдыру өчен сигез мең сум акчаны “Зәкят” хәйрия фондына тапшыра ала.
Казанда Корбан чалу урыннары ул көннәрдә 16 мәчеттә булачак. Яшел Үзән, Чистай, Түбән Кама, Чаллы, Әлмәт калаларында да шундый мәйданчыклар оештырылачак. Рөстәм хәзрәт, Казандагы ике мәчетнең әлеге эшкә ниятләп тә, соңрак ни өчен баш тартуын аңлатып китте. Аның әйтүенчә, алар күп катлы йортлар янәшәсендә урнашкан. Корбан чалуны исә кеше күзеннән читтәрәк оештыру хәерлерәк. Әлеге урыннарны ветеринария хезмәте вәкилләре тикшергән. Читтән кертелгән хайваннар да җентекле тикшерү узган.
Бәйрәм көннәрендә шәһәрләрдә, районнарда күңел ачу чаралары да узачак. Мәчетләрдә корбанлыкка күбрәк сарык тәкъдим итсәләр, аннан тыш сыер, үгез, буйвол, кәҗә, дөя итләрен дә кулланырга ярый. Безнең җирлектә нигездә сарык, кәҗә хуплана икән. Алар бер еллык булырга тиеш. Алты айлык бәрән бик көр, таза икән, аны да корбанга файдаланырга мөмкин. Мөгезле эре хайваннарның – ике яшьлеге, дөянең биш яшьлеге сайлап алына. Сыер һәм башка мөгезле эре хайваннар, дөя бер кешедән дә, җиде кешедән дә чалына ала. Тик күмәкләп тотынганда, һәрберсе Аллаһ ризалыгы өчен дип ниятләргә бурычлы. Әгәр дә арадан берсе ит кирәклектән генә чалырга уйласа, берсенең дә корбаны кабул булмый. Бу уңайдан сораулар туган икән, Диния нәзарәтенең колл-үзәгенә (8 800 222 76 67) эш көннәрендә иртәнге сәгать уннан дүрткә кадәр шалтыратып белешергә мөмкин. Корбанлык тиреләрен җыюны да нәзарәт үз кулына ала.
