Югары Ослан районының Матюшино мәктәбе, автокласс ачып, күрше авыл балаларына да һөнәри белем бирергә җыена. 37 укучы гына белем алса да, әлеге мәктәп тракторчы, тегүчеләр әзерләве белән аерылып тора. Технологик профильдә эшләүче уку йорты 2017 елда ил буенча “Иң яхшы авыл мәктәпләре”нең берсе булып танылды. Уку йорты 135 еллыгын билгеләп үткән.
Яңа уку елыннан мәктәпләрдә хезмәт тәрбиясенә карата үзгәрешләр кертелде. Хәзер укучыларны такта сөрттерү, идән юдырту яки башка хезмәтләргә җәлеп итү өчен әти-әниләр ризалыгы кирәк түгел. Матюшино мәктәбендә моңа кадәр дә балаларны эшкә өйрәтүгә каршы килүчеләр булмаган. Мәктәп яны участоклары, ике теплицалары бар. Помидор, борыч, кыяр һәм башка яшелчәләр үстерәләр. Анда хәтта кызлар сыер сава, чүкеч тота, техника иярли белә.
Исеме Матюшино дип йөртелсә дә, мәктәп Бакча-Сарай авылында урнашкан. Мәктәп «Россия агромәктәпләре» берләшмәсенә кергән. 2014 елда һөнәргә өйрәтү үзәге ачканнар. Монда һөнәр үзләштерергә барлык урта мәктәпләрдән 9–11 нче сыйныф укучылары, шулай ук белемен күтәрергә теләгән тракторчылар килә. Башта мәктәп директоры Илдус Шәрәфиев «Уазиг»ында җиде кешелек урын ясап, балаларны үзе ташыган. Аннан автобус бирелгән. Мәктәпнең килешү буенча алынган ике комбайны бар. Кыш көне күргәзмә буларак кулланылса, җәен укытучылар урак өстендә булыша.
Кечкенә мәктәпнең тәҗрибәсе башка төбәкләр өчен дә кызык. Якутия, Иркутск, Волгоградтан ел саен мәктәп директорлары тәҗрибә уртаклашырга килә. Бу вакытта биредә республика семинары уза. Мәктәпнең элеккеге директоры, укыту үзәгенең хәзерге директоры Илдус Шәрәфиев заманасында тракторчы, экскаваторчы, комбайнчы, эретеп ябыштыручы булып эшләгән. Ул Казанда май аенда узган авыл укытучылары форумында “Авыл укытучысы нинди булырга тиеш?” дигән темага чыгыш ясаган.
– Россия күләмендә грантлар оту – зур эш. Балаларны авылда калдыру җиңел түгел. Механизаторлар картая бара. Алар заманча техникаларны бик аңлап та бетерми. Авыл баласы эшкә өйрәнеп үссен, дибез. Без яшьләрне трактор йөртергә, комбайнда эшләргә өйрәтәбез. Алар документ алып чыга. Моннан ике ел элек тегү цехы ачтык. Югары Осланда яшәүче тегү остасы Ольга Аблаева һәр шимбә килеп белем бирә, – ди мәктәп директоры Римма Шәрәфиева.
12 укытучының җидесе – үзләренеке. Мәктәп яны интернаты эшли. Әти-әниләр соравы буенча быел урыннарны киңәйткәннәр. Ашханәгә федераль программа буенча ремонт ясалган, яңа җиһазлар белән баетылган.
Директор әйтүенчә, мәктәп кечкенә булса да, балалар төпле белем алып, вузларга укырга керә, тормышта югалып калмый. Укучылар имтиханнарны әйбәт балларга тапшыра. ОБЖ буенча олимпиада җиңүчеләре дә күп икән. Узган ел Вагыйз Фәйрушин Россия этабында абсолют җиңүче булып танылган. Санкт-Петербургтагы медицина-хәрби академиясенә укырга кергән. Хәрби табиб булырга җыена.
Укучылар патриотик тәрбияне дә яхшы аңлый. Мәктәпне 2003 елда тәмамлаган Фәнис Мөстәкыймов махсус хәрби операциядә катнаша. Танкчы егет: “Без дә сакламасак, туган җирне кем саклар?” – дип үзе теләп киткән. Хатыны – укытучы. Солдатларга укучылар белән хатлар язалар, бергәләшеп посылкалар җибәрәләр. Ялгыз әби-бабайларга булышу гадәте дә бетмәгән.
Автокласс булдыру турында да кызыксындык. Әлбәттә, бу әле проект кына. Хәзерге вакытта автобусны заманчалаштырып җиһазландыру эше бара. Анда телевизор, ноутбук, өстәл урнаштырылачак. Көзге каникулда проектны тормышка ашыра башламакчылар.
– Балаларны районның бер башыннан икенчесенә йөртү авыр. Ягулык чыгымнары да шактый китә. Каникул вакытында укытучылар автобус белән күрше авылларга барып укытачак. Булачак механизаторлар 3–4 сәгать лекция тыңлап, видеофильм карап белем туплый ала. Тегү буенча да шулай. Күрше авылдан безгә килүче сәламәтлеге чикләнгән балаларга да уңайлы булачак бу, — диде Римма Шәрәфиева.
Сәрия Мифтахова
