Бакырчы – элек-электән кое казучылары белән данлыклы авыл булган. Колхозда эш туктап торган кышкы озын көннәрдә авылдагы ир-атлар, төркем-төркем булып, кое казырга чыгып киткән. Авылдан берьюлы 45ләп ир-атның эшкә киткән еллары да булган. Күрше-тирәне генә түгел, чит төбәктә яшәүчеләрне дә коелы иткән алар. Элек авылда һәр хуҗалыкта кое булган. Бүген шуларның өчесе генә сакланып калган.
Бәхетебезгә, шушы елларның тере шаһиты, гомерен әлеге авыр хезмәткә багышлаган аксакал Фәрданша Салихов белән безгә дә күрешергә насыйп булды. Әле бу көннәрдә генә 79 яшен тутырган оста безне керә-керешкә бакча артындагы коесы янына алып барды. Өйгә су кергән булса да, малларга, бакчага суны биредән ала икән алар. Әлеге коены 1994 елда ук казыган ул. Тирәнлеге – 14 метр. Фәрданша абый казыган иң тирән кое исә 21 метр булган. Үз гомерендә ничә кое казыганын санамаса да, «Кое казый-казый Әмрикәгә чыгып җиттем инде», – дип шаярта җор телле аксакал.
– Утыз елдан артык авылда механизатор булып эшләдем. Кышын кое казырга китә идем. Нәселдән-нәселгә күчкән һөнәр бу. 16 яшемдә кое казый башладым инде мин. Аннан да авыр хезмәт юктыр ул. Гомер буе кул белән казыдык. Хәзер мондый ысул белән эшләүче юк инде, – ди Фәрданша Салихов.
Бер коены 3–4 көндә казыган, бер-ике атна маташкан чаклары да булган. Бар да җирнең катылыгыннан тора. Фәрданша абыйның кое казуга бәйле кызыклы истәлекләре дә шактый. Шулай бервакыт Чувашиядә эшләгәндә бер хатын бала таба алмавыннан зарланган. Фәрданша абый шулвакыт: «Менә коедан беренче тапкыр алган суны эчсәң, әни булганыңны сизми дә калырсың әле», – дип шаярткан. Кыек атып туры тидергән бит! Ике елдан шул ук гаилә аны бәләкәй сабые белән каршы алган.
Динә Гыйлаҗиева
