• МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • АРХИВ 2013-2019
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Ватаным Татарстан
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    «Бөтенесе – колхозныкы, бөтенесе – минеке» дигән лозунг белән яшәгәндә, тәртип булмаячак»

    «Бөтенесе – колхозныкы, бөтенесе – минеке» дигән лозунг белән яшәгәндә, тәртип булмаячак»

    Альбина Фазлыева: «Ике шатлыклы яңалыгым бар»

    Альбина Фазлыева: «Ике шатлыклы яңалыгым бар»

    Яңа елда нинди яңа законнар гамәлгә керә?

    Яңа елда нинди яңа законнар гамәлгә керә?

    Чын әкият (Балалар белән укыгыз!)

    Чын әкият (Балалар белән укыгыз!)

    Рифат Насыйбуллин: «Шигырь язып, колынлы булдым»

    Рифат Насыйбуллин: «Шигырь язып, колынлы булдым»

    Әлмәт театры артисты Резедә Сафина вакытсыз һәлак булган Илшат Агиев турында: “Алыштыргысыз кешеләр дә була”

    Әлмәт театры артисты Резедә Сафина вакытсыз һәлак булган Илшат Агиев турында: “Алыштыргысыз кешеләр дә була”

    Фән Вәлиәхмәтов: «Зур сынауны җиңдем… Исән калуым – могҗиза»

    Фән Вәлиәхмәтов: «Зур сынауны җиңдем… Исән калуым – могҗиза»

    Блогер Гүзәл Габидуллина: «Сүзендә тормады, хәзер аралашмыйбыз»

    Блогер Гүзәл Габидуллина: «Сүзендә тормады, хәзер аралашмыйбыз»

    Риман Гыйлемханов: Диванда үз гәүдәмнең формасы кала башлады кебек

    Риман Гыйлемханов: Диванда үз гәүдәмнең формасы кала башлады кебек

    «Киләчәкне бүген кайгыртырга кирәк»

    «Киләчәкне бүген кайгыртырга кирәк»

    «Пенсионерларга акча каян калсын инде»

    «Пенсионерларга акча каян калсын инде»

    Фәнис ЯРУЛЛИННЫҢ «Урман кызы» әсәре

    Фәнис ЯРУЛЛИННЫҢ «Урман кызы» әсәре

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    Табиб: Атеросклероз белән авыручылар салкында сизгерлеген тиз югалта

    Сызылып киткән кара мыек, ничек котылыйм икән?!

    Иң популяр диета: файдасыннан зыяны күп булмасмы?

    Иң популяр диета: файдасыннан зыяны күп булмасмы?

    Табиб: Атеросклероз белән авыручылар салкында сизгерлеген тиз югалта

    Табиб: Атеросклероз белән авыручылар салкында сизгерлеген тиз югалта

    Кабактан кышкы аш пешерү ЫСУЛЫ

    Кабактан кышкы аш пешерү ЫСУЛЫ

    Ботканың кайсы файдалырак?

    Ботканың кайсы файдалырак?

    Кыш көне балык тотарга яратучылар өчен КИҢӘШЛӘР

    Кыш көне балык тотарга яратучылар өчен КИҢӘШЛӘР

    Килен белән каенана: сүз кермәсен арага

    Килен белән каенана: сүз кермәсен арага

    Французча тавык кәтлите ясау ЫСУЛЫ

    Французча тавык кәтлите ясау ЫСУЛЫ

    Имгәнгәндә һәм өшегәндә ничек беренче ярдәм күрсәтергә?

    Имгәнгәндә һәм өшегәндә ничек беренче ярдәм күрсәтергә?

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР законнары
    • ТР Президенты указлары

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ 13.10.20

    Татарстан Республикасы Президенты указлары

    «Татарстан Республикасында Кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкил турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    «Җир асты байлыклары турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    Мактаулы исемнәр

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

  • Яңа сан
  • АРХИВ 2013-2019
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    «Бөтенесе – колхозныкы, бөтенесе – минеке» дигән лозунг белән яшәгәндә, тәртип булмаячак»

    «Бөтенесе – колхозныкы, бөтенесе – минеке» дигән лозунг белән яшәгәндә, тәртип булмаячак»

    Альбина Фазлыева: «Ике шатлыклы яңалыгым бар»

    Альбина Фазлыева: «Ике шатлыклы яңалыгым бар»

    Яңа елда нинди яңа законнар гамәлгә керә?

    Яңа елда нинди яңа законнар гамәлгә керә?

    Чын әкият (Балалар белән укыгыз!)

    Чын әкият (Балалар белән укыгыз!)

    Рифат Насыйбуллин: «Шигырь язып, колынлы булдым»

    Рифат Насыйбуллин: «Шигырь язып, колынлы булдым»

    Әлмәт театры артисты Резедә Сафина вакытсыз һәлак булган Илшат Агиев турында: “Алыштыргысыз кешеләр дә була”

    Әлмәт театры артисты Резедә Сафина вакытсыз һәлак булган Илшат Агиев турында: “Алыштыргысыз кешеләр дә була”

    Фән Вәлиәхмәтов: «Зур сынауны җиңдем… Исән калуым – могҗиза»

    Фән Вәлиәхмәтов: «Зур сынауны җиңдем… Исән калуым – могҗиза»

    Блогер Гүзәл Габидуллина: «Сүзендә тормады, хәзер аралашмыйбыз»

    Блогер Гүзәл Габидуллина: «Сүзендә тормады, хәзер аралашмыйбыз»

    Риман Гыйлемханов: Диванда үз гәүдәмнең формасы кала башлады кебек

    Риман Гыйлемханов: Диванда үз гәүдәмнең формасы кала башлады кебек

    «Киләчәкне бүген кайгыртырга кирәк»

    «Киләчәкне бүген кайгыртырга кирәк»

    «Пенсионерларга акча каян калсын инде»

    «Пенсионерларга акча каян калсын инде»

    Фәнис ЯРУЛЛИННЫҢ «Урман кызы» әсәре

    Фәнис ЯРУЛЛИННЫҢ «Урман кызы» әсәре

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    Табиб: Атеросклероз белән авыручылар салкында сизгерлеген тиз югалта

    Сызылып киткән кара мыек, ничек котылыйм икән?!

    Иң популяр диета: файдасыннан зыяны күп булмасмы?

    Иң популяр диета: файдасыннан зыяны күп булмасмы?

    Табиб: Атеросклероз белән авыручылар салкында сизгерлеген тиз югалта

    Табиб: Атеросклероз белән авыручылар салкында сизгерлеген тиз югалта

    Кабактан кышкы аш пешерү ЫСУЛЫ

    Кабактан кышкы аш пешерү ЫСУЛЫ

    Ботканың кайсы файдалырак?

    Ботканың кайсы файдалырак?

    Кыш көне балык тотарга яратучылар өчен КИҢӘШЛӘР

    Кыш көне балык тотарга яратучылар өчен КИҢӘШЛӘР

    Килен белән каенана: сүз кермәсен арага

    Килен белән каенана: сүз кермәсен арага

    Французча тавык кәтлите ясау ЫСУЛЫ

    Французча тавык кәтлите ясау ЫСУЛЫ

    Имгәнгәндә һәм өшегәндә ничек беренче ярдәм күрсәтергә?

    Имгәнгәндә һәм өшегәндә ничек беренче ярдәм күрсәтергә?

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР законнары
    • ТР Президенты указлары

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ 13.10.20

    Татарстан Республикасы Президенты указлары

    «Татарстан Республикасында Кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкил турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    «Җир асты байлыклары турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    Мактаулы исемнәр

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

  • Яңа сан
  • АРХИВ 2013-2019
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Табылмады
Бар результатлар
Ватаным Татарстан
Табылмады
Бар результатлар
Баш бит МӨҺИМ Җәмгыять

Урманчыга агач, экологка китап…

- ieditor
13.08.2019
- Җәмгыять, Төп
0
Урманчыга агач, экологка китап…
0
Карулар
Share on FacebookShare on Twitter

“Бер агач киссәң, икене утырт!  Безне элек әнә шулай өйрәтәләр иде. Хәзер дә шулай. Икене үк утыртмасаң  да, кискән урында яңасы үсәргә тиеш. Әлегә аударылган урман биләмәсенең 62  процент мәйданында  агач утыртылса,  2024 елда бу күрсәткеч 100 процентны тәшкил итәчәк». Татарстан урман хуҗалыгы министры Равил Кузюров әнә шулай дип вәгъдә бирде.

– “Татарстанда урманнарны саклау” төбәк проекты 2019 елдан эшли. Аның максаты  – урмандагы балансны саклау. Шул җәһәттән  без  күп эшләр башкарабыз. Черегән, авыру эләгеп зарарланган, янгыннарда зыян күргән агачлар урынына яңасын утыртабыз.  Быел 2471 гектар җирдә урман утырту эшләре башкарылды. Утырту чималына килгәндә,  кыенлыклар юк. Республиканың 51 питомнигында 30 миллионнан артык кәлшә үстерелә.  Ел ахырына кадәр тагын шул ук күләмдә кәлшә җитештерүне, 11400 килограмм орлык әзерләүне планга керттек, — диде ул.

Әлеге проект нигезендә урман янгыннарына каршы тору өчен, махсус машиналар алырга 45 миллион сум акча бирелгән.

– Янгын табигать бәла-казасы булып санала. Кайчан килеп чыгасын беркем дә белми. Тиешле техника булмаса, бу хәлгә каршы тору бик авыр.  2010 елдагы корылык безгә сабак булды.  Янгыннарның 90 проценты кеше гаебе белән чыга. Урман буенда учак ягучылар – бер хәл, аның уртасына кереп, ут кабызучыларны бөтенләй аңлап булмый. Мондый кешеләргә  кырыс җәза бирелә, – ди Равил Кузюров. –  Ут-күз булмасын дип,  без космостан да күзәтү алып барабыз. Май-июнь айларында бигрәк тә куркыныч. Быел 895 термоноктаны сүндердек.  Әйтик, бер җирдә чүп үлән яна икән, сигнал шунда ук министрлыкка килә. Аннары хәбәр җаваплы кешеләргә җиткерелә. Тиз һәм оператив эшләү нәтиҗәсендә без урманнарны янгыннан саклый алабыз да инде.

Агач утырту өмәләре соңгы елларда бер бәйрәмгә әйләнде. Хәзер кешене мондый чараларга  куып чыгарасы түгел, үзләре белеп килә. Тик бер сорау борчый. Утыртуын утыртабыз, ә менә аның ничек үскәнен беребез дә белми. Бу сорауны министрга да бирдек.

– Өмә вакытында утырткан агачларның үсеп китү-китмәвен урманчылар күзәтә, – диде ул.

Агачларның үсеп китә алмавына  төрле  авыруларның  сәбәпче  булырга мөмкин.  Ылыслы агачларның күбесе тамыр губкасыннан зыян күрә икән. Бу авыру керсә, агач мәйданы белән юкка чыга. Аеруча наратлар әнә шул авыру аркасында саргая да инде.

Быелдан, урманга кереп, коры-сары җыярга рөхсәт итә башладылар. Урманчыларның күбесе, урман эче тәртипкә килер дип, халык ярдәменә өметләнгән иде. Тик алай булып чыкмады. Бер кеше дә артык мәшәкатьләнеп тормый хәзер. Коры-сарыны урманчыларга  үзләренә  җыярга туры килә.

– Республика халкы газ куллана. Шуңа күрә агачка ихтыяҗ зур түгел. Шушы көннәрдә теләгән кешеләр Кояшлы, Петровский, Вороновка, Боровое Матюшино бистәләре янындагы чыбык-чабыкны җыячак, – ди министр.

Сүз уңаеннан, урманчылар агачларны кайгыртканда, республика экологлары китап чыгарды. Шушы көннәрдә “Татарстан Республикасының табигате һәм табигый ресурслары: иллюстрацияле энциклопедия”нең өстәмә тиражы дөнья күрде. Тәрҗемә кыенлыклары булу сәбәпле, әлегә китап урыс телендә генә бастырылган. Татарча варианты киләсе елга чыгар дип көтелә.

– Бу энциклопедия 2017 елда чыккан иде. Ул сирәк очрый торган библиографик басмага әверелде. Галимнәрнең зур эш башкарасы бар, кайбер үсемлекләрнең һәм хайваннарның исемнәре татар теленә тәрҗемә ителми. Бу – зур проблема, күп кенә атамалар киң катлау кешеләргә билгеле түгел. Шуңа күрә, мөгаен, 1917 елгы инкыйлабка кадәр булган әдәбиятны да күтәрергә туры килер, – диде Татарстан Фәннәр академиясе мөхбир әгъзасы, Татарстан Фәннәр академиясенең Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты директоры Искәндәр Гыйләҗев.

 

 Гөлгенә ШИҺАПОВА


Тэглар Гөлгенә Шиһаповаурманэкология
ShareTweetShare

Добавить комментарий Отменить ответ

Ваш адрес email не будет опубликован.

ХӘБӘРЛӘР

30 градус суыктан соң 1 градус җылы булачак: синоптиклар атна ахырына аномаль җылылык вәгъдә итә

17:15

Куркыныч юл һәлакәтендә бала махсус утыргыч булу аркасында гына исән калган

17:12

Иң күп бәбиләр Казанда туган

16:02

Татарстанда коронавирустан вакцина ясаткан кешеләргә махсус паспорт бирелми

15:20

Татарстанда аерылышучылар саны кимегән

14:48

Түбән Кама мөселманнары гаиләләре белән табигать кочагында ял оештыра

14:09

20 гыйнварда “Республика шәхесләре. Татарстанның Беренче Президенты Минтимер Шәрип улы Шәймиев” дигән күргәзмә ачыла

14:06

Казанда бер хатын-кыз ике баласын янгыннан коткару өчен тәрәзәдән сикергән

13:45

Татарстанда янгын 21 кешенең гомерен өзгән

13:09

Татарстан иң күп ипотека алучы төбәкләр исәбенә кергән

12:54

Татарстанда коронавирустан массакүләм вакцинация башланды

12:48

Алия Иксанова Россия Кубогы этабында тагын бер җиңү яулады

11:35
Күбрәк

ПОПУЛЯР

Режиссер Рамил Фазлыев: «Театрда фанат булсаң гына эшләп була»

15.01.2021

Миләүшә Сөнгатуллина: «Ялга чыгып киткәндә, алда бәхетсезлек көтеп торадыр, дигән уй башыма да кереп карамады»

11.01.2021

Резеда Шәрәфиева: «Мин үземне шушы килеш яратам»

10.01.2021

Вәхшиләрчә үтерелгән гаиләнең якыннары: «Шок хәлендә без»

09.01.2021

Табиб-пульмонолог Рөстәм Насретдинов: «Ютәлгә түзәргә ярамый!»

08.01.2021


СОҢГЫ ФИКЕРЛӘР

  • 12 Янв 2021 - 11:17 МарианнаУжастик и все.«Гомер итүебезгә 60 ел, безгә акча тиешме?»
  • 12 Янв 2021 - 11:16 Анонимүз бәхетләрен күрә белмәгән гужлар безнеңд илдә генәдер ул. Бергә яшәгән өчен акча? Тагын ни кирәк икән аларга? Правнукларының ипотекасын…«Гомер итүебезгә 60 ел, безгә акча тиешме?»
  • 11 Янв 2021 - 20:50 АнонимЭйе дуслар якыннарынны исэн итэсен килсэ барсын да кулланып карыйсын,3 ел элек иптэшемэ анкология 3 степень куеп, 3 ай яшэр…Корт ашап дәваланган Дания Габидуллина: «Ул мине шештән коткарды»
  • 11 Янв 2021 - 15:01 АнонимУкыдымда, миндэ язам, минем беренче мэхэббэтем мине 32 елдан сон эзлэп тапты, без очраштык, гомер буе сине онытма дым диде,…«55 ел буе беренче мәхәббәтемне оныта алмый азапланам»  
  • 11 Янв 2021 - 11:48 Айсылу.СобханАллах! Дорес, бу Аллах булэге. Инне-ингэ куеп, 60 ел гомер юлы утелгэн. Куплэр сокланырлык. Гаеплэрлек берни дэ юк монда. Булэк…«Гомер итүебезгә 60 ел, безгә акча тиешме?»

СОРАШТЫРУ

Грипптан прививка ясаттыгызмы?

Нәтиҗәләр

Загрузка ... Загрузка ...

© 2019 Copyright © Все права защищены

  • Газета турында
  • Редакция
  • Элемтә
  • Реклама
  • Язылу

«Ватаным Татарстан» газетасы һәм сайты язмаларын, фото, видеоларны күчереп бастырган очракта редакциядән рөхсәт алу мәҗбүри

☎ 222-09-70  ✉ info@vatantat.ru


Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • АРХИВ 2013-2019
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

© 2019 Copyright © Все права защищены

Безгә кушыл!