Күзе начар күрүчеләргә күзлек урынына линза кию мөмкинлеге бар. Линзаны ничек сайларга һәм ул һәр кешегә дә ярыймы? Укучыларыбызны кызыксындырган сорауларга Республика офтальмология клиник хастаханәсе табиб-офтальмологы Элина Минхуҗина җавап бирә.
– Линзаны кайдан алырга?
– Күрү начарланганда күзне офтальмологта тикшертергә кирәк. Әгәр линза яки күзлек кияргә әйтсәләр, аларны махсус оптикалардан алырга киңәш ителә. Линзаны да, күзлекне дә урам чатында яки базарда сатып торучы кешеләрдән алырга ярамый, алар файдадан бигрәк зыян китерергә мөмкин. Белгеч линзаны сайлаганда инструктаж үткәреп, ничек кулланырга кирәклеген дә аңлата.
– Күзлек яки линза сайлау мөмкинлеге булганда, кайсына өстенлек бирергә?
– Алар бер-берсен тулыландыра, ләкин линза кулланган кешенең запаска күзлеге дә булырга тиеш. Күзлек кигән кешегә үзе белән линза йөртү мәҗбүри түгел. Линзаны кигәндә яки салганда кул чиста булсын. Линзаны махсус сыекчалы контейнерларда саклыйлар. Ул сыекчаны даими алмаштырып торалар. Күзлекнең уңай ягына килсәк, аның белән күзгә инфекция керү кими һәм ул артык игътибар да җәлеп итми. Уңайсыз ягы да бар: күзе начар күргән кешегә күзлекне гел кияргә кирәк. Күзлек дөрес сайланмаса, баш әйләнә, күрү тагын да начарлана, нерв системасына зыян килергә мөмкин. Температура үзгәргәндә күзлек пыяласы парлана һәм аны гел сөртеп тормыйча булмый. Спорт белән шөгыльләнгәндә, суда йөзгәндә, табигатькә чыкканда линза белән йөрү уңайлырак. Линзаның йокларга ятканда да салмый торганнары була. Аны киеп йоклау, күрүне берникадәр яхшырта. Линза күзлек пыяласы шикелле ватылмый, парланмый. Тик линзаның мәшәкате барыбер күбрәк. Күпчелек линзаны даими алмаштырмыйча ярамый. Аларны билгеле вакытларда алмаштырмасаң, күзне кыра, авырттыра башлый, нәтиҗәдә инфекция эләгергә мөмкин.
– Линзаны кайсы очракта кияргә киңәш ителми?
– Күз кызарганда, ялкынсынганда, аллергия килеп чыкканда, травма алганда линза кулланырга ярамый. Суык тигәндә, температура күтәрелгәндә дә, күзгә тынычлык бирегез. Ковид һәм бүтән вируслы чирләр белән авырганда да, линза кияргә киңәш ителми. Балалар линзаларны гадәттә 7–8 яшьтән соң кия башлый. Дөрес, аны кечерәкләргә дә аерым заказ белән эшләтергә мөмкин. Тик балалар өчен күзлек кию күпкә җайлырак, чөнки линзаны куллану зур игътибар сорый. Гигиена таләпләрен үтәмәсәң, күзгә зыян киләчәк. Шуңа күрә офтальмологлар балаларга күбрәк күзлек яза.
– Линза кигәндә еш күзәтелә торган хаталар?
– Яшьләр арасында гигиенаны санга сукмаучылар күп. Әйтик, линзаны күрсәтелгән вакытта салмыйлар, салганда чисталык сакламыйлар. Ялкынсыну барлыкка килгәч, нишләргә белмичә, безгә мөрәҗәгать итәләр. Линзаны озак вакыт салмыйча кигәнлектән, күздә төрле процесслар башланырга, күрү начарланырга мөмкин. Ял көннәрендә линзаларны салып куеп, күзне ял иттерә торган күзлек киягә киңәш итәбез.
Әңгәмәдәш – Фәния Арсланова
