• МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Ватаным Татарстан
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    Люция Әблиева: «Иҗатка җайлы урын кирәкми»

    Люция Әблиева: «Иҗатка җайлы урын кирәкми»

    Хәрби операция зонасына  5 тапкыр барып кайткан Рүзәл Минһаҗев: «Без оҗмахта яшибез»

    Хәрби операция зонасына 5 тапкыр барып кайткан Рүзәл Минһаҗев: «Без оҗмахта яшибез»

    «Ак барс»ның яшь җанатары: «Зиннәтулла Билалетдинов кебек тренер башка юк!»

    «Ак барс»ның яшь җанатары: «Зиннәтулла Билалетдинов кебек тренер башка юк!»

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    Фирдүс Тямаевның 7 кызыклы фикере

    Фирдүс Тямаевның 7 кызыклы фикере

    Пенсионерларга 10 мең сум өстәмә акча түлиләрме?

    Пенсионерларга 10 мең сум өстәмә акча түлиләрме?

    Соңгы теләк хикмәте (ГЫЙБРӘТ ӨЧЕН)

    Соңгы теләк хикмәте (ГЫЙБРӘТ ӨЧЕН)

    Татарстанда яшәүче гаилә, игезәк кызларының берсе үзләренеке булмавына шикләнеп, «ДНК» тапшыруына барган

    Татарстанда яшәүче гаилә, игезәк кызларының берсе үзләренеке булмавына шикләнеп, «ДНК» тапшыруына барган

    Казанның Шаляпинлы көннәре: опера җырчысының 150 еллыгын зурлап үткәрергә җыеналар

    Казанның Шаляпинлы көннәре: опера җырчысының 150 еллыгын зурлап үткәрергә җыеналар

    Фәрит Мөхәммәтшин: «Хатын-кыз әйткән сүз яхшырак барып җитә»

    Фәрит Мөхәммәтшин: «Хатын-кыз әйткән сүз яхшырак барып җитә»

    Куркыныч машина. Узган ел Татарстанда 13 мең кеше исерек килеш рульгә утырган

    Куркыныч машина. Узган ел Татарстанда 13 мең кеше исерек килеш рульгә утырган

    Үзебезнең Зумбаны уздыра алганнар бармы?

    Үзебезнең Зумбаны уздыра алганнар бармы?

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    Табиблар чаң суга: Татарстанда яман шеш белән авыручылар саны 115 меңгә җиткән

    Табиблар чаң суга: Татарстанда яман шеш белән авыручылар саны 115 меңгә җиткән

    Мич коймагы пешерү ЫСУЛЫ

    Мич коймагы пешерү ЫСУЛЫ

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    «Бик тәмле» запеканкасы ясау ЫСУЛЫ

    «Бик тәмле» запеканкасы ясау ЫСУЛЫ

    Буыннар сызлаганда нәрсә ашарга ярый һәм ярамый?

    Буыннар сызлаганда нәрсә ашарга ярый һәм ярамый?

    Февраль аенда бакчачыларга ниләр эшләргә?

    Февраль аенда бакчачыларга ниләр эшләргә?

    Әзер күзлек зыянлы түгелме?

    Әзер күзлек зыянлы түгелме?

    Помидор иркәләүне яратмый

    Помидор иркәләүне яратмый

    Хәмидә Ибраһимова: «Дамир минем беренче мәхәббәтем, 50 ел буе яратып яшим»

    Хәмидә Ибраһимова: «Дамир минем беренче мәхәббәтем, 50 ел буе яратып яшим»

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР Дәүләт Советы карарлары
    • ТР законнары
    • ТР Президенты указлары
    • ТР Хөкүмәте карарлары

    ТР Дәүләт Советы карары (26.01.2023)

    ТР Законнары (26.01.2023)

    ТР Дәүләт Советы карары (19.01.2023)

    ТР Законнары (31.12.2022)

    2023–2024 елларга социаль-икътисадый сәясәт үткәрү һәм социаль партнерлыкны үстерү турында Республика килешүе

    ТР Законнары (26.12.2022)

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ (26.12.2022)

    ТР Законнары (23.12.2022)

    ТР Законнары (23.12.2022)

  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

VkontakteFollow on VkontakteYouTubeFollow on YouTubeRSSFollow on RSS
Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    Люция Әблиева: «Иҗатка җайлы урын кирәкми»

    Люция Әблиева: «Иҗатка җайлы урын кирәкми»

    Хәрби операция зонасына  5 тапкыр барып кайткан Рүзәл Минһаҗев: «Без оҗмахта яшибез»

    Хәрби операция зонасына 5 тапкыр барып кайткан Рүзәл Минһаҗев: «Без оҗмахта яшибез»

    «Ак барс»ның яшь җанатары: «Зиннәтулла Билалетдинов кебек тренер башка юк!»

    «Ак барс»ның яшь җанатары: «Зиннәтулла Билалетдинов кебек тренер башка юк!»

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    Фирдүс Тямаевның 7 кызыклы фикере

    Фирдүс Тямаевның 7 кызыклы фикере

    Пенсионерларга 10 мең сум өстәмә акча түлиләрме?

    Пенсионерларга 10 мең сум өстәмә акча түлиләрме?

    Соңгы теләк хикмәте (ГЫЙБРӘТ ӨЧЕН)

    Соңгы теләк хикмәте (ГЫЙБРӘТ ӨЧЕН)

    Татарстанда яшәүче гаилә, игезәк кызларының берсе үзләренеке булмавына шикләнеп, «ДНК» тапшыруына барган

    Татарстанда яшәүче гаилә, игезәк кызларының берсе үзләренеке булмавына шикләнеп, «ДНК» тапшыруына барган

    Казанның Шаляпинлы көннәре: опера җырчысының 150 еллыгын зурлап үткәрергә җыеналар

    Казанның Шаляпинлы көннәре: опера җырчысының 150 еллыгын зурлап үткәрергә җыеналар

    Фәрит Мөхәммәтшин: «Хатын-кыз әйткән сүз яхшырак барып җитә»

    Фәрит Мөхәммәтшин: «Хатын-кыз әйткән сүз яхшырак барып җитә»

    Куркыныч машина. Узган ел Татарстанда 13 мең кеше исерек килеш рульгә утырган

    Куркыныч машина. Узган ел Татарстанда 13 мең кеше исерек килеш рульгә утырган

    Үзебезнең Зумбаны уздыра алганнар бармы?

    Үзебезнең Зумбаны уздыра алганнар бармы?

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    Табиблар чаң суга: Татарстанда яман шеш белән авыручылар саны 115 меңгә җиткән

    Табиблар чаң суга: Татарстанда яман шеш белән авыручылар саны 115 меңгә җиткән

    Мич коймагы пешерү ЫСУЛЫ

    Мич коймагы пешерү ЫСУЛЫ

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    Рөстәм хәзрәт Хәйруллин: «Көнләшү – Аллаһтан ерагайган, имансыз, икейөзле мөселманнарга хас»

    «Бик тәмле» запеканкасы ясау ЫСУЛЫ

    «Бик тәмле» запеканкасы ясау ЫСУЛЫ

    Буыннар сызлаганда нәрсә ашарга ярый һәм ярамый?

    Буыннар сызлаганда нәрсә ашарга ярый һәм ярамый?

    Февраль аенда бакчачыларга ниләр эшләргә?

    Февраль аенда бакчачыларга ниләр эшләргә?

    Әзер күзлек зыянлы түгелме?

    Әзер күзлек зыянлы түгелме?

    Помидор иркәләүне яратмый

    Помидор иркәләүне яратмый

    Хәмидә Ибраһимова: «Дамир минем беренче мәхәббәтем, 50 ел буе яратып яшим»

    Хәмидә Ибраһимова: «Дамир минем беренче мәхәббәтем, 50 ел буе яратып яшим»

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР Дәүләт Советы карарлары
    • ТР законнары
    • ТР Президенты указлары
    • ТР Хөкүмәте карарлары

    ТР Дәүләт Советы карары (26.01.2023)

    ТР Законнары (26.01.2023)

    ТР Дәүләт Советы карары (19.01.2023)

    ТР Законнары (31.12.2022)

    2023–2024 елларга социаль-икътисадый сәясәт үткәрү һәм социаль партнерлыкны үстерү турында Республика килешүе

    ТР Законнары (26.12.2022)

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ (26.12.2022)

    ТР Законнары (23.12.2022)

    ТР Законнары (23.12.2022)

  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Табылмады
Бар результатлар
Ватаным Татарстан
Табылмады
Бар результатлар
Баш бит МӨҺИМ Дин

Дин һәм милләт: юл уртак, сукмак берме?

- ieditor
10.08.2022
- Дин, Иман, Милләт
0
Дин һәм милләт: юл уртак, сукмак берме?

Фото: tatarstan.ru

0
Карулар
Share on Twitter

Милләт – динне, дин милләтне саклаган, дияргә яратабыз. Ә ни рәвешле? Хәзер милләт белән дин төшенчәләрен бер яссылыкта карарга мөмкинме? Аларны ни берләштерә? «ВТ» хәбәрчесе «Печән базары»нда «Тәртип» радиосы тарафыннан оештырылган «Ислам һәм милләт» дигән лекцияне тыңлап кайтты. Сорауларга «Туган авылым» мәчете имам-хатыйбы Нурулла хәзрәт Зиннәтуллин җавап бирде. Очрашуның кызыклы өлешләрен сезгә дә тәкъдим итәбез.

Фото: Татар-информ

Өстенлек кайсына: динме, милләтме?

Безнең арада татар халкы өчен янып-көеп йөргән милләтчеләр күп. Әмма аларның күбесе үзләрен дингә бәйләми. Дин белән милләт дигәндә, кайсын беренче урынга куярга? Акыллы кеше: «Икесен дә», – дияр. Кайсылары: «Без билгеле бер милләттә туган, шуңа милләт беренче, динне сайлыйбыз», – дияр. Дөрестән дә, татарлар арасында да атеистлар һәм христианнар бар.

Аллаһы Тәгалә Коръәни Кәримдә болай дигән: «Без сезне халыклар, милләтләр, кабиләләр итеп яраттык». Тагын бер аятьтә: «Аллаһы Тәгаләнең әмере бу – сезнең тел һәм тәнегезнең төсе төрле булу», – диелә. Милләт дингә каршы килә  торган нәрсә түгел. Дөрес, кара тәнле кешене күрсәк, без аңа «татар» дип әйтә алмыйбыз инде. Кысык күзле Кытай кешесенә дә «татар» димәбез.

Әмма «милләт» дигән төшенчә нәселдән-нәселгә күчәме икән? Тәнебезнең төсе генә күчә. Тел күчми, гореф-гадәт, кием, милләт күчми. Әйтик, Африкадан бер баланы алып кайтып, аны татар авылында тәрбияләсәң, ул татарча сөйләшәчәк. Крокодил кирәк, димәс, сарык ите ашар. Миңа пальмалар кирәк, дип йөрмәс, талларга үрелер. Адәм галәйһиссәлам дә билгеле бер милләттән булмаган.

Һәрбер халыкның яхшы һәм начар ягы бар. Пәйгамбәребез (с.г.в.) бер аятендә: «Начар якларыңны башкаларга карап төзәт», – дигән. Милләтләр арасында көнчелек хисе туарга тиеш түгел. Бу милләттә болай, тегесендә тегеләй, дияргә ярамый. Һәр халык үзен күтәрергә тырышса да, бүтәннәрне кимсетергә хакы юк аның.

«Татар» безгә ник кирәк?

«Татар» дигән халык юк. «Гарәп» дигән халык та юк. Элек чүлдә яшәгән һәр кешене «гарәп» дип атаганнар. Төрки телдә сөйләшкән һәркемгә «татар» дигәннәр. Барыбыз да татар булсак та, без үзара аерылабыз. Кара тәнле татар да бар, сары чәчле дә. Кысык күзлесе, зур күзлесе дә. Әмма барысы да татар дип йөртелә. «Татар» дигән исем совет чорында популярлашкан. Бу чорга кадәр бу халыкны «мөселман» дип йөрткәннәр. «Син нинди милләттән?» – дип сорамаганнар бит. «Син кем өммәтеннән?» – дип сорау биргәннәр. Бу – феномен, тарихта мондый бер генә очрак билгеле. Татар халкы өчен беренче урында дин торган.

Болгар ханлыгы ислам динен кабул итте, дибез. Меңләгән халык дин тирәсенә берләшкән бит, ә милләт тирәсенә түгел. Димәк, дин дә, милләт тә бер-берсен тулыландырган, тик бер-берсенә бәйләнмәгән.

«Татар» дигән атама кирәкме соң безгә? Бик кирәк! Хәзер  инде Россиядә яшәгән халыкны без дин белән бәйли алмыйбыз. Ник дисәк, ул диннән бик ерагайды. Татар кешесен урамда күрсәк, без карап кына аның татар кешесе икәнен әйтә алмыйбыз. «Татар» дигән төшенчә безне берләштерер өчен кирәк. Кызганыч, хәзер тышкы көчләр татар халкын, башка төрле атамалар кушып, бүлгәләргә тели.

Киләчәк турында

Татар халкын саклап калып буламы? Болай барса, юк. Гаяз Исхакыйның «Ике йөз елдан соң инкыйраз» әсәрен искә алыйк. Инкыйлабка кадәр язылган әсәр бу. Татар халкына 200 ел вакыт бирелә. Азагын хәтерлисездер. Иң ахырда мулла үлә һәм аның өстенә мәчет манарасы төшә. Бу – соңгы татар була. Әсәр язылганнан соң шактый вакыт үтте инде. Исхакыйның сүзләре чынга аша бара. Елдан-ел  татар телендә сөйләшә белүче халык кими. Бер ел эчендә берничә йөз меңгә! Гореф-гадәтләрен белүчеләр аз, динен белүчеләр исә 5 процент кына! Татар телендә сөйләшә һәм бу телне аңлый белгән буын – безнең буын. Безнең балаларыбыз татарча аңлый, ләкин сөйләшми, оныкларыбыз аңламый да, сөйләшми дә. Бу – куркыту да түгел, ачы хакыйкать. Болай дәвам итсә, матур киемнәр кидереп, татарча сөйләштереп, «карагыз, татарлар шундый булган» дип, маймыл чыгарып күрсәтүгә генә калмаска иде.

Вазгыятьне ничек үзгәртергә соң? Татар халкы үз асылыннан кайчан китә башлады? Совет чорында. Ни өчен? Бу вакытта дин юкка чыкты. Халыкны дин генә тотып торган. Совет чорында кеше теләсә нинди ризык ашый, теләсә нинди кием кия башлады. Пәйгамбәребез (с.г.в.): «Кем башка халыкка охшаса, ул шул булыр», – дигән. Дин киткәч, без Европага борылдык. Балаларыбызга да чит исемнәр куша башладык. Бу – мөселман исемнәре түгел.

Татар халкын рус теленә күчерделәр, татар телендә сөйләшү дә оят иде. Дин беткәч, милләт тә бетә башлады.

Милләтнең һәм диннең үзара бәйләнеше бик тыгыз. Аны аерым карап булмый. Кем аерып карый икән, димәк, ул татар халкын белми.

Чулпан Гарифуллина

 


Тэглар динмилләтНурулла хәзрәт ЗиннәтуллинЧулпан Гарифуллина
TweetShare

Добавить комментарий Отменить ответ

Ваш адрес email не будет опубликован.

ХӘБӘРЛӘР

Дәвалау һәм профилактика учреждениеләрендә мәктәп укучылары өчен Ачык ишекләр көне үткәрелә

18:12

Рөстәм Миңнеханов Татарстанның Гаилә кодексына үзгәрешләр кертте

17:38

Фәрит Мөхәммәтшин «Россия дуслары клубы» утырышында катнашты

17:22

Гуманитар йөк төягән чираттагы машина махсус операция зонасына кузгалды

17:12

Чаллы табибәсе трассада йөрәге туктаган ир-атның гомерен саклап калган

16:40

Рөстәм Миңнеханов: «Гаепле кешеләр закон нигезендә җавап бирергә тиеш»

15:33

Татарстан мобилизацияләнүчеләрне махсус хәрби операция зонасына китереп куюга 72,5 миллион сум тоткан

15:30

Башкортстанда коточкыч фаҗига: ир ике улын үтергән һәм үзенә кул салган

15:03

Песков: “Махсус хәрби операциянең бер еллыгына ниндидер чараларның үткәреләчәге миңа мәгълүм түгел”

14:09

Татарстанда интернат-йорт директоры хезмәткәрләренең 1,8 миллион сум премиясен урлаган

13:42

Татарстанда фотосурәт буенча тән тиресендә яман шеш куркынычын билгеләрдәй кушымта эшли башлаячак

13:26

3 февраль көне тарихта ниләр белән истә калды?

13:13
Күбрәк

ПОПУЛЯР

Алмаз Мирзаянов: «Фирдүс кебек үк булдырып булмас, әмма бер «Нива» аласы иде»

26.01.2023

Зөмәрия Сәлимова: «45 яшьтә туй күлмәкләре киеп, моңа кадәр атамасын да ишетмәгән авылга килен булып төштем»

17.01.2023

Гөлнәфис Мингалимова: «Каенанамны авылда «усал Маһирә» дип йөртәләр иде. Ирем үлгәч тә яныннан җибәрмәде»

11.01.2023

6 бала белән урамда калган Вәлиәхмәтовлар турында: «Башта ике тапкыр яндылар, хәзер әниләре үлеп китте»

21.12.2022

Эльмира Сөләйманова турында якыннары: «Аның белән рәхәт иде. Мин кем дигәне булмады»

16.12.2022

 


 

 

 

СОҢГЫ ФИКЕРЛӘР

  • 2 Фев 2023 - 13:49 АнонимОч баласын хатынын ташлап оеннэн башка хатынга чыгып китте. Балалар яше тошэ. Авыл халкы йозенэ эйлэнеп карыйсы килми.«Ике тапкыр инсульт кичердем, шикәр чиреннән интегәм. Өлкәннәр көнендә хәлемне белүче дә булмады»
  • 2 Фев 2023 - 11:49 РезидәШәһәрдә пропискада калып авылда яшәүчеләрне санаганнармы?Татарстанда халыкның дүрттән бер өлешеннән кимрәге генә авылларда яши
  • 1 Фев 2023 - 18:58 ФэйрузэИсэнмесез, Муслима апанын телефон номерын жибэрэ алмасыз мыДәвачы Мөслимә Гыйбадуллина: «50 ел дәвалыйм инде. Авыруларны учым белән тоям»
  • 1 Фев 2023 - 14:47 АнонимАксубай районын нишлэп язмыйсыз? Бездэ 28 сумСыерлы тормыш сыйлымы? «ВТ» журналисты районнардагы сөт бәяләрен белеште
  • 1 Фев 2023 - 13:10 АнонимБез кунакка гына кайтып китэбез,э эти-энилэребез шушы суны кон дэ куллана.Анын эле исе генэ ни тора,улэксэ яткан ислэр килэ.Чынлап тотынсан,чишэ…«Эчәр суым – кара мазут»: Аеш авылында суның сыйфатына зарланалар

СОРАШТЫРУ

Сабан туен көтәсезме?

Нәтиҗәләр

Загрузка ... Загрузка ...

© 2019 Copyright © Все права защищены

  • Газета турында
  • Редакция
  • Элемтә
  • Реклама
  • Язылу

«Ватаным Татарстан» газетасы һәм сайты язмаларын, фото, видеоларны күчереп бастырган очракта редакциядән рөхсәт алу мәҗбүри

☎ 222-09-70  ✉ info@vatantat.ru


Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

© 2019 Copyright © Все права защищены

Безгә кушыл!