• МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Ватаным Татарстан
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    «Шушы командировка аның тормышын бөтенләйгә үзгәртә»

    «Шушы командировка аның тормышын бөтенләйгә үзгәртә»

    Йолдызнамә: 9 – 15 ноябрь

    Йолдызнамә | 27 июнь – 3 июль

    Татарстанда яңгыр, томан һәм көчле җил көтелә

    Күпергә тузан төшмәс. Якутиядә Татарстан көннәре

    Фатыйх Сибагатуллин турында: «Фикерле, киңкырлы шәхес иде»

    Фатыйх Сибагатуллин турында: «Фикерле, киңкырлы шәхес иде»

    Умартачылар җәе: баллымы?

    Умартачылар җәе: баллымы?

    Кыйммәтле ачкыч: торак базарында авыр көннәр

    Кыйммәтле ачкыч: торак базарында авыр көннәр

    Газинур Фарукшин: «Сәхнә – агрономсыз калган басу кебек»

    Газинур Фарукшин: «Сәхнә – агрономсыз калган басу кебек»

    Элеккеге ире яралаган кибетченең якыннары: “Таякка таянып булса да йөрсен иде”

    Элеккеге ире яралаган кибетченең якыннары: “Таякка таянып булса да йөрсен иде”

    Кара тамга. Бөек Ватан сугышында хатын-кызлар

    Кара тамга. Бөек Ватан сугышында хатын-кызлар

    Дини мәҗлеснең максаты: чама хисе һәм ихлас ният кирәк

    Дини мәҗлеснең максаты: чама хисе һәм ихлас ният кирәк

    Чынга ашардай хыял: авыл туризмына нәрсә җитми?

    Чынга ашардай хыял: авыл туризмына нәрсә җитми?

    Әҗәтле кешенең хокуклары бармы?

    Әҗәтле кешенең хокуклары бармы?

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    Тест: сәламәтме-юкмы?

    Тест: сәламәтме-юкмы?

    Почетлы донор исеме кемнәргә бирелә?

    Почетлы донор исеме кемнәргә бирелә?

    Табиб-гастроэнтеролог: Эч быгырдау – ашказаны, эчәк авырулары турында кисәтүче бер билге

    Табиб-гастроэнтеролог: Эч быгырдау – ашказаны, эчәк авырулары турында кисәтүче бер билге

    Ирне бәхетле итүнең 5 ЫСУЛЫ

    Ирне бәхетле итүнең 5 ЫСУЛЫ

    Казанда яшәүчеләр иртәгә күк йөзендә планеталар парадын күрәчәк

    Том ям пешерү ЫСУЛЫ

    Ни өчен кавын ашаганнан соң бал белән чәй эчәргә ярамый?

    Ни өчен кавын ашаганнан соң бал белән чәй эчәргә ярамый?

    Җиләк көткәндә: кул астындагы гап-гади әйберләр белән уңышны ничек арттырырга?

    Җиләк көткәндә: кул астындагы гап-гади әйберләр белән уңышны ничек арттырырга?

    Рөстәм Миңнеханов: «Фармацевтика ипи кибете кебек – көн саен кирәк»

    Рөстәм Миңнеханов: «Фармацевтика ипи кибете кебек – көн саен кирәк»

    Лимон согы ябыктыра

    Лимон согы ябыктыра

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР Дәүләт Советы карарлары
    • ТР законнары
    • ТР Президенты указлары
    Чечня көндәлеге: Туган телгә мәхәббәт, гаилә тәрбиясе, белем бирү шаккатырды

    Чечня көндәлеге: Туган телгә мәхәббәт, гаилә тәрбиясе, белем бирү шаккатырды

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ 13.10.20

    Татарстан Республикасы Президенты указлары

    «Татарстан Республикасында Кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкил турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    «Җир асты байлыклары турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    Мактаулы исемнәр

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

VkontakteFollow on VkontakteYouTubeFollow on YouTubeRSSFollow on RSS
Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    «Шушы командировка аның тормышын бөтенләйгә үзгәртә»

    «Шушы командировка аның тормышын бөтенләйгә үзгәртә»

    Йолдызнамә: 9 – 15 ноябрь

    Йолдызнамә | 27 июнь – 3 июль

    Татарстанда яңгыр, томан һәм көчле җил көтелә

    Күпергә тузан төшмәс. Якутиядә Татарстан көннәре

    Фатыйх Сибагатуллин турында: «Фикерле, киңкырлы шәхес иде»

    Фатыйх Сибагатуллин турында: «Фикерле, киңкырлы шәхес иде»

    Умартачылар җәе: баллымы?

    Умартачылар җәе: баллымы?

    Кыйммәтле ачкыч: торак базарында авыр көннәр

    Кыйммәтле ачкыч: торак базарында авыр көннәр

    Газинур Фарукшин: «Сәхнә – агрономсыз калган басу кебек»

    Газинур Фарукшин: «Сәхнә – агрономсыз калган басу кебек»

    Элеккеге ире яралаган кибетченең якыннары: “Таякка таянып булса да йөрсен иде”

    Элеккеге ире яралаган кибетченең якыннары: “Таякка таянып булса да йөрсен иде”

    Кара тамга. Бөек Ватан сугышында хатын-кызлар

    Кара тамга. Бөек Ватан сугышында хатын-кызлар

    Дини мәҗлеснең максаты: чама хисе һәм ихлас ният кирәк

    Дини мәҗлеснең максаты: чама хисе һәм ихлас ният кирәк

    Чынга ашардай хыял: авыл туризмына нәрсә җитми?

    Чынга ашардай хыял: авыл туризмына нәрсә җитми?

    Әҗәтле кешенең хокуклары бармы?

    Әҗәтле кешенең хокуклары бармы?

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    Тест: сәламәтме-юкмы?

    Тест: сәламәтме-юкмы?

    Почетлы донор исеме кемнәргә бирелә?

    Почетлы донор исеме кемнәргә бирелә?

    Табиб-гастроэнтеролог: Эч быгырдау – ашказаны, эчәк авырулары турында кисәтүче бер билге

    Табиб-гастроэнтеролог: Эч быгырдау – ашказаны, эчәк авырулары турында кисәтүче бер билге

    Ирне бәхетле итүнең 5 ЫСУЛЫ

    Ирне бәхетле итүнең 5 ЫСУЛЫ

    Казанда яшәүчеләр иртәгә күк йөзендә планеталар парадын күрәчәк

    Том ям пешерү ЫСУЛЫ

    Ни өчен кавын ашаганнан соң бал белән чәй эчәргә ярамый?

    Ни өчен кавын ашаганнан соң бал белән чәй эчәргә ярамый?

    Җиләк көткәндә: кул астындагы гап-гади әйберләр белән уңышны ничек арттырырга?

    Җиләк көткәндә: кул астындагы гап-гади әйберләр белән уңышны ничек арттырырга?

    Рөстәм Миңнеханов: «Фармацевтика ипи кибете кебек – көн саен кирәк»

    Рөстәм Миңнеханов: «Фармацевтика ипи кибете кебек – көн саен кирәк»

    Лимон согы ябыктыра

    Лимон согы ябыктыра

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР Дәүләт Советы карарлары
    • ТР законнары
    • ТР Президенты указлары
    Чечня көндәлеге: Туган телгә мәхәббәт, гаилә тәрбиясе, белем бирү шаккатырды

    Чечня көндәлеге: Туган телгә мәхәббәт, гаилә тәрбиясе, белем бирү шаккатырды

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ПРЕЗИДЕНТЫ УКАЗЫ 13.10.20

    Татарстан Республикасы Президенты указлары

    «Татарстан Республикасында Кеше хокуклары буенча вәкаләтле вәкил турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    «Җир асты байлыклары турында» Татарстан Республикасы Законына үзгәрешләр кертү хакында

    Мактаулы исемнәр

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

    Ничек үзмәшгуль булып теркәлергә?

  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Табылмады
Бар результатлар
Ватаным Татарстан
Табылмады
Бар результатлар
Баш бит МӨҺИМ Җәмгыять

Туган телне саклау, милли үзаңны үстерү механизмы келтерәп эшләп китәрме?

- ieditor
06.10.2020
- Җәмгыять, Милләт, Төп
0
Туган телне саклау, милли үзаңны үстерү механизмы келтерәп эшләп китәрме?
0
Карулар
Share on Twitter

Тукай бүләге лауреатларыннан алып, интернетта татар мохите булдыруга кадәр. Татарстан Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе утырышында милли үзаңны үстерү, татар телен куллану даирәсен арттыру җәһәтеннән тормышның һәр өлкәсен, интернет киңлекләрне дә колачлаган сөйләшү булды.

Комиссия әле август аенда гына беренче киңәшмәсен үткәргән иде. Баксаң, кыска вакыт аралыгында шактый эш башкарылган икән. Комиссия һәр райондагы вазгыятьне өйрәнгән һәм алдагы елларга үзенә эш юнәлешләре билгеләгән. Комиссия рәисе Марат Әхмәтов әйтүенчә, кәгазьдә – бер, тормышта икенче төрле булган урыннар шактый:

– Август аенда барлык район җитәкчеләре белән очраштым. Ул очрашуларда, алар зоналарда үтте, әзерләнгән анализлар ярдәмендә татар теленең бүгенге хәле, бурычлар турында аңлашырга тырыштык. Урыннарда эшнең торышына, татар телендә белем, тәрбия бирүгә, чаралар үткәрүләргә килсәк,  исеме җисеменә тәңгәл килмәгән очраклар күп. Хәтта министрлыклар биргән мәгълүматлар да урыннардагы чынбарлыктан күпкә аерыла. Урыннарда шундый очрашуларга ихтыяҗ булган. Хәтта күп җирдә, безгә моңа кадәр бу проблеманы шушындый дәрәҗәдә җиткергән кеше юк иде, диделәр. Бу җәһәттән район башлыкларының татар теленә битараф булмавы кирәк.

Марат Әхмәтов татар теленә салкын карашта булган министрлыкларны да атады. Аның әйтүенчә, әлеге ведомстволар эшчәнлеге ел азагына кадәр анализланачак һәм Президентка җиткереләчәк:

– Министрлыкларның сайтларына, социаль челтәрләрдәге аккаунтларына анализ ясадык, үз фикерләребезне җиткердек. Кайбер министрлыкларның татар теленә дәүләт теле буларак мөнәсәбәте бик салкын. Спорт министрлыгы, Яшьләр министрлыгы, Юл һәм транспорт министрлыгы, Инвестиция  агентлыгы, Сәламәтлек саклау министрлыгы һәм башка берничә идарәдә татар теленә мөнәсәбәт бик сүрән. Аларның бу мәсьәләдә закон үтәлешенә мөнәсәбәтен тирәнтен ачыклап, Президентка бик көчле мөрәҗәгать әзерләргә кирәк булачак. Президент белән сөйләшү булуга карамастан, атналык киңәшмәләрдә бик күп татар телле министрлар татар телендә чыгыш ясамыйлар. Шәхси үрнәк бик кирәк. Ул җитәкчелек никадәр югарырак, аның үрнәге шулкадәр үтемлерәк. Һәрберебез телне үстерү һәм киләчәккә җиткерү юнәлешендә нәрсәдер эшләп торсак, гел хәрәкәттә булсак, файдасы тими калмас.

Марат Әхмәтов һәр җитәкчегә, телгә хезмәт итүне дәүләт заказы дип кенә кабул итәргә ярамый, сез җаныгыз-тәнегез белән вазыйфага бирелгән булырга тиеш, дип мөрәҗәгать итте. Утырышта дистәдән артык спикер татар телен үстерү җәһәтеннән үз тәкъдимнәре белән бүлеште, берничә бәйге игълан ителде.

Әйтик, «Казан утлары» журналы баш мөхәррире Рөстәм Галиуллин әдәби бәйге турында тәфсилләп аңлатты. Ул ун номинациядән торачак, роман иҗат итүчеләргә – ике, башка номинацияләрдә катнашучыларга бер ел вакыт биреләчәк. Роман язучыларга 500 мең сум күләмендә премия тапшыру да каралган.  Марат Әхмәтов бу җәһәттән милли үзаңны үстерә торган пьеса кирәклеге турында да искәртте. Драматурглардан залда Ркаил Зәйдулла гына булганга, ул аңа җиң сызганып иҗат итәргә киңәш итте. Сүз уңаеннан, Ркаил Зәйдулла балалар әдәбиятының юкка чыгуы һәм балалар җурналларында әдәбиятның үгисетелүе проблемасын да күтәрде. Аңа кадәр «Татмедиа» акционерлык җәмгыяте җитәкчесе Шамил Садыйков интернетта татар контенты булдыру турында чыгыш ясады.

– Әгәр без интернетта булмасак – без юк дигән сүз. Бу – төп фикер. Безнең күпчелегебезнең балалары, оныклары, кызганыч, телевизор карамыйлар, газета укымыйлар, радио тыңламыйлар. Алар тулысы белән – телефонда. Дөньяны телефон аша тыңлыйлар, телне телефоннан өйрәнәләр. Шуңа  күрә җитди басмалар интерактив һәм интернетка кергән булырга тиеш дигән бурыч куелды. Балалар журналларында уеннар да телефон белән бәйле эшләнә. Шулай ук социаль челтәрләрдә татар мохитен булдыру кирәк. Без үз проектларыбызны «Яшь Татмедиа» дигән бренд астына җыйдык, – диде ул.

Әлеге проектлар экраннарда да тәкъдим ителде. Ркаил Зәйдулла язучылар һәм балалар арасындагы элемтә мәсьәләсен аларны караганнан соң күтәрде дә инде:

– Татар контенты, әлбәттә, кирәктер. Ләкин без балалар журналларында элек Мәхмүт Хәсәнов, Роза Хафизова, Гарифҗан Мөхәммәтшиннарны укып үстек. Хәзер алар барысы да юкка чыкты. Турысын әйтергә кирәк, балалар әдәбияты юкка чыкты. Хәзерге балалар бу әдәбиятны укып үсмәгәч, киләчәктә «Идел», «Казан утлары» журналларына күчмәячәк, укучы бетәчәк. Шуңа күрә балалар редакцияләрендә язучыларны җыеп сөйләшәләр иде. Бүген язучы белән балалар арасында бөтенләй элемтә бетте. Алар үзләренә ниндидер татарча контент дип маташтырып яталар. Балалар әдәбиятын яңадан тернәкләндерер өчен нәрсәләр эшләп була соң?

Әлеге сораудан соң язучы балалар редакциясенә очрашуга чакыру алды.

Бәйгеләр бу гына түгел. Комиссия ярдәме белән татар филармониясендә «TATAR сүзе» нәфис сүз бәйгесе, «Ялкын» журналында «Үз юлым» лабораториясе, «Милли мультифест» кинофестивале үткәреләчәк. Татар мәктәпләре, балалар бакчалары арасында да бәйге игълан ителәчәк.

Татарстан Дәүләт Советы комитет җитәкчесе Лотфулла Шәфигуллин Тукай премиясе лауреатларының туган җирләрендә ни дәрәҗәдә кадерләнүе, мәдәни-мирас проблемалары мәсьәләләрен күтәрде. Чөнки күп кенә тарихи урыннарда татар теле кулланылмый, мәгълүматлар урыс телендә генә бирелә.

Татарстан китап нәшрияты директоры Илдар Сәгъдәтшин исә балалар бакчалары, мәктәпләргә, урамнарга татарча плакатлар әзерләүләре турында сөйләде. Аңа нәшрият рәссамына катгыйрак таләпләр куярга кирәк дигән теләк җиткерелде.

«Татмедиа» Республика матбугат һәм массакүләм коммуникацияләр агентлыгы җитәкчесе Айдар  Сәлимгәрәев вакытлы матбугатка язылу мәсьәләләренә тукталды:

– Республика һәм район басмалары интернеттагы аудиторияләрен ел саен арттырып торсалар да (мәсәлән, «Татмедиа» акционерлык җәмгыятенең социаль челтәрләрдәге аудиториясе бер ел эчендә – 20,3 процентка, ә интернет сайтларына керүчеләр саны 48 процентка күбәйде), вакытлы матбугатыбызның таралу даирәсен киңәйтү, аңа язылучыларны җәлеп итү һәм басма тиражларын саклау эше дә актив бара. Билгеле булганча, быел язгы кампания коронавирус эпидемиясе таралу аркасында зур кыенлыклар белән барды. 2020 елның икенче яртысына почта аша язылу нәтиҗәләренә күз салсак, республикада татар басмаларына язылу күрсәткече, гомумән алганда, 5,8 процентка кимегән иде. Гәрчә язылу күрсәткечләрен арттыручылар да булды. Мәсәлән, «Ватаным Татарстан», «Акчарлак», «Шәһри Казан» газеталары, «Казан утлары», «Чаян» журналлары; район газеталарыннан Алексеевск, Апас, Кама Тамагы, Түбән Кама, Теләче басмалары абунәчеләр санын арттырган. Кызганыч, агымдагы язылу кампаниясенә дә санитар-эпидемиологик вазгыять чикләүләр кертә башлады. Шуның аркасында язылучылар белән промо-чаралар үткәрү, районнарда «Абунәче көннәре» уздыру кыенлаша. Шулай да редакцияләр, мөмкин булган кадәр, республиканың район үзәкләре, авылларында халык белән очрашулар оештырырга тырыша. Әйтик, «Ватаным Татарстан» газетасы 2020 елның икенче яртыеллыгында «Минем республикам» дигән зур проект башлады. Әлеге проект Татарстанның һәр районын колачлаячак.

Сәлимгәрәев басма матбугатны данәләп сату мәсьәләсенә дә тукталды. Аның әйтүенчә, шәһәрдә киосклар, басма матбугатны сату урыннары бик аз.

Туган телне саклау, милли үзаңны үстерү механизмының келтерәп эшләп китүе комиссия әгъзаларын да рухландырды булса кирәк, залдан Сөембикәгә һәйкәл кую, паспортларга татарча өстәмә бит урнаштыру мәсьәләләрен дә күтәрик дигән тәкъдимнәр яңгырады. Күмәк  эш ышанычны ныгыта шул ул.

Гөлинә Гыймадова

Фото: Татар-информ

 

 


Тэглар "Туган Тел"Гөлинә Гыймадовамилләтмилләт страгегиясемилли үзаңтатар телеТатар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясе
TweetShare

Добавить комментарий Отменить ответ

Ваш адрес email не будет опубликован.

ХӘБӘРЛӘР

Эшсез калган кешеләр максималь күләмдә пособие алачак

15:35

Якутия Сабан туе батыры квадроцикл откан

14:22

Идел елгасында 13 яшьлек кыз батып үлгән

13:55

Алинә Заһитова: Бу минем соңгы имтихан булды

12:40

Республикада 52 кешедә коронавирус ачыкланган

11:39

Маймылларда очрый торган чәчәк авыруының ничек йогуын аңлаттылар

10:26

Җәйге сәяхәтләр өчен иң арзанлы туристик юнәлешләр ачыкланды

09:13

Рөстәм Нигъмәтуллин: Татарстанда наркоманияне кисәтү һәм аңа каршы көрәшүгә җитди игътибар бирелә

08:00

Фәрит Мөхәммәтшин: «Сабан туе безнең халыкларны берләштерә»

20:39

Казанда Фатих Сибагатуллинны соңгы юлга озаттылар

12:11

Рөстәм Миңнеханов якут Ысыах бәйрәмендә булды

11:11

Татарстанстат җитәкчесе Наталья Гатауллина дәүләт статистика органнары хезмәткәрләрен һөнәри бәйрәмнәре уңаеннан котлады

17:11
Күбрәк

ПОПУЛЯР

Юл һәлакәтендә үлгән Гөлнар турында авылдашлары: «Башта өч бала белән тол калды, хәзер балаларын ятим итеп китеп барды»

10.06.2022

Гөлсинә Калатаева: «Улым белән киленем мунчада янып үлде»

09.06.2022

Тавыкларны нинди җанвар буа? Белгеч ачыклык кертте

07.06.2022

Бер тиенсез эш башлаган Фаил Хәкимов: «Бай кызына рәхмәт!»

07.06.2022

Ядегәр халкы: “Бәрәңгеләр акты, теплицаны су басты”

06.06.2022

 

 

СОҢГЫ ФИКЕРЛӘР

  • 23 Июн 2022 - 13:28 АнонимЯхшы кеше кайдада югалмас,без ышанабыз тыныч булсын.Бакчада балтырган үсеп утырган өчен күпме штраф каралуын әйткәннәр
  • 23 Июн 2022 - 09:20 ИлсөярБик кызганыч... тик менә шарлар очыртмый гына озатып булмыймы икән? Күккә очкан һәр шар табигатькә зыянлы бит. Һавадагы кошлар өчен…Җырчы Пьер Нарциссның үлеме сәбәбе билгеле
  • 23 Июн 2022 - 07:10 Авыл апасыАмерика орэнгесе (клён) устергэн очен сельсоветларга да "кучтэнэч" кирэк! Ташландык, хужасыз бакчаларда, ерганакларны тутырып усэ, орлыгын, яшь усентелэрен жыеп бетерэ…Бакчада балтырган үсеп утырган өчен күпме штраф каралуын әйткәннәр
  • 21 Июн 2022 - 16:23 АнонимБик изге кунелле кешелэр. Алла тэгалэ ярдэменнэн ташламасын. Узлэренен игелеклэре кире менлэтэ кайтсын. Амин.🤲Чарасызлар (гыйбрәтле язмыш)
  • 21 Июн 2022 - 10:09 ГулияАллах сакласын, курэчэк итмэсен🙏 Бу гайлэгэ Аллах узенен ярдэмен бирсен🙏Фатирында янгын чыккан Чулпан: “Әле ярый балам өйдә юк иде”

СОРАШТЫРУ

Бәрәңге утыртасызмы?

Нәтиҗәләр

Загрузка ... Загрузка ...

© 2019 Copyright © Все права защищены

  • Газета турында
  • Редакция
  • Элемтә
  • Реклама
  • Язылу

«Ватаным Татарстан» газетасы һәм сайты язмаларын, фото, видеоларны күчереп бастырган очракта редакциядән рөхсәт алу мәҗбүри

☎ 222-09-70  ✉ info@vatantat.ru


Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

© 2019 Copyright © Все права защищены

Безгә кушыл!