"Кайберәүләр статуслы кешеләр, бизнесменнар белән танышу, алар сиңа акча яудырачак дигәнне аңлата, дип саный. Ышандырып әйтәм, мондый шәхесләр акча кадерен белә, теге яки бу проектның яшәешенә тулысынча ышанмыйча ярдәм күрсәтми», — дип фикер йөртә күптән түгел ТР рәисе сайлауларында Рөстәм Миңнехановның ышанычлы кешеләре арасына кергән «Ярдәм» гомуммилли хәйрия фонды советы рәисе Илдар Баязитов. Бу сайлау аның иҗтимагый эшчәнлегенә ничек йогынты ясаячак, аның хәкимият белән хезмәттәшлек итү рецепты бармы, безнең заманда җәмгыятькә чын хезмәт нәрсәдән гыйбарәт?
– Илдар хәзрәт, Сез алдагы сайлауларда Татарстан Республикасы Рәисенең ышанычлы затлары арасына кердегез. Сез моны ничек кабул иттегез, һәм бу уңайдан сезнең планнарыгызда нәрсә үзгәрде?
– Минем өчен бөтенләй көтелмәгән хәл булды. Бу, әлбәттә, зур дәрәҗә, һәм мин Рөстәм Нургали улы Миңнехановның күрсәткән ышанычы өчен рәхмәтле. Планнарда бернәрсә дә үзгәрмәде. Әлеге факт үз вакытында бездән вакытсыз киткән Вәлиулла хәзрәт Якупов күрсәткән курсның дөреслегенә тагын бер кат ышандырды. Заманында, без бөтен көчебез белән мәдрәсә корырга омтылганда, хәйрия фонды, мәдәни үзәк төзергә кирәклеген безгә нәкъ менә Вәлиулла хәзрәт әйтте бит. Бу безгә бүген дә фикер, гакыл ияләренең: аналитикларның кирәк булуының ачык мисалы.
– «Ярдәм» фонды Казан, Татарстан белән тыгыз бәйләнгән. Сез ничек уйлыйсыз, безнең республикада уңышка ирешү җиңелрәкме?
– Татарстан минем өчен-гади йорттан, туган республикадан да зуррак нәрсә ул. Ул - татар дөньясының йөрәге. Безнең Рәис бер төбәкнең җитәкчесе генә түгел, илдә һәм чит илләрдә яшәүче барлык татарларның лидеры да икәнен аңлау сөендерә. Игътибар итегез: Россия буенча мәчетләр яки башка әһәмиятле мәдәни үзәкләр кайда гына ачылмасын, Татарстан бөтен җирдә дә көченнән килгәнчә катнаша. Бу инде, мөгаен, традициягә керәдер - әгәр дә теге яки бу мөфти ниндидер төбәктә мәчет төзи икән, ул Казанга хат белән килергә, Рөстәм Нургалиевичка кабул итүгә эләгергә тырыша. Өстәвенә, бу эшчәнлек җирле, тар характерда түгел.
Федераль масштабтагы кеше үзенең тыгыз графигында вакыт табып бөтен илдән безгә «Ярдәм» фондына тернәкләндерүгә килгән гади кешеләр, инвалидлар белән аралашырга вакыт таба. Ә алар өчен мондый очрашулар — искиткеч зур вакыйга. Мондый бер очрашу кешене озак елларга һәм алга позитив белән тутырырга мөмкин. Без моны күрәбез. Шуңа күрә безнең тәрбияләнүчеләр Татарстанны бик мөһим, игелекле, үзләре өчен истәлекле урын, дип саный.
Уңышлар уңаеннан, әйе, безнең республикада һичшиксез уңайлы шартлар бар. Әмма бу шартларны киңәйтергә, башка төбәкләргә дә таратырга кирәк. Губернаторлар, төбәк җитәкчеләре, хакимияттәге кешеләр - алар да гади кешеләр. Әгәр дә алар реаль эш барганын күрсә, чын нәтиҗәләр булса, алар да процесска кушылырлар, ярдәм итәрләр дип уйлыйм. Әмма ярдәмне бары тик акча яки матди дип кенә кабул итәргә ярамый. Алай түгел! Кайдадыр җир бүлеп бирүдә ярдәм итү, ниндидер бюрократик киртәләрне җиңү - менә аларның кирәкле төп ярдәме!
– Сезнең хакимият белән үзара хезмәттәшлекнең үз «рецепты» бармы?
– Тәҗрибәдән чыгып әйтәм: без һәрвакыт барысы белән дә, шул исәптән дәүләт структуралары вәкилләре белән дә яхшы партнерлык мөнәсәбәтләрен сакларга тырыштык. Миңа калса, сәяси эшләргә кереп уйнап йөрер урынга, үз эшең белән шөгыльләнергә кирәк. Ә без булдыра алганның барысын да эшләдек: сукырлар белән эшләдек, азык-төлек тараттык, балалар өчен мөселман лагерьлары үткәрдек, Безнең хәтта үз газетабыз да бар иде! Һәм болар барысы да безнең уртак идеябезгә нигезләнгән иде - мохтаҗларга бернигә дә карамастан ярдәм итү. Һәм менә шундый көннәрнең берсендә, барысы да сынап каралган кебек тоелганда, Аллаһы Тәгалә безгә Илсур Рәис улы Метшинны җибәрә, ул безгә ышана һәм безнең өчен яңа мөмкинлекләр ача - яңа мәчет һәм тернәкләндерү үзәге өчен җир бүлеп бирә.
Бу мизгелдә мин аерым тукталыр идем. Кайберәүләр статуслы кешеләр, бизнесменнар белән танышу, алар сиңа акча яудырачак дигәнне аңлата, дип саный. Ышандырып әйтәм, мондый шәхесләр акча кадерен белә, теге яки бу проектның яшәешенә тулысынча ышанмыйча ярдәм күрсәтми. Һәм бу алым нык итеп акланган - ул сиңа үз проектыңны, үз идеяңне тирәнрәк формалаштырырга, аңларга мөмкинлек бирә. Еш кына кайберәүләр идеясез гына барлык бюджетларны юкка чыгара, бернәрсәгә дә ирешә алмыйча да кала. Ышанам: идея — беренчел, калганы — техник эш.
– Татарстанның мөселман төбәге булуы турындагы фикер йөртүгә барыбер урын кала. Сез бу раслауны ничек бәялисез?
– Миңа еш кына бөтен Россия имамнары алдында Болгар ислам академиясе чараларында чыгыш ясарга туры килә. Бу сораулар, әлбәттә, күзгә күренми. Барыннан да элек үзем өчен бу мәсьәләне ачып, мин үз эшебезне башлаған елларга кайтам. Исегезгә төшерегез әле, ул заманда кемгәдер идеология, рухилыкка кадәр булган идемени? Хәтта дәүләт идарәсе дәрәҗәсендә дә? Аерым көрәшчеләр генә бар иде, мәсәлән, атаклы Касыйм бабай, аны бүген инде пробация(саклык астында калган тоткыннар тормышын төзәтү, дөрес юлга кайтару) пионеры, дип игълан итәргә мөмкин. Бу иҗтимагый-файдалы инициативалар барлыкка килүнең ниндидер тышкы сәбәпләренә йөз тотарга кирәкми дигән сорауга җавабым. Бөтен эш – кешеләрдән тора. Нәрсәдәндер башларга, бер урында тормаска кирәк.
– Россия Федерациясенең башка төбәкләрендәге коллегаларыгызга социаль хезмәтне үстерү өчен нәрсә тәкъдим итәр идегез?
– Беренчедән, мин, җәмәгать эшлеклесе буларак, пандемия башыннан ук коммерцияле булмаган секторның роле алгарышын күзәтәм. Махсус хәрби операция башланганнан соң, миңа калса, без җәмгыять буларак аңлылыкның принципиаль яңа дәрәҗәсенә чыктык. Бүген бизнесменнар, гади кешеләр кебек үк, шәхсән катнашырга, җәмгыять өчен кирәкле, мөһим проектларга акча кертергә әзер. Моны аңлата, тәкъдим итә, күрсәтә белергә кирәк.
Икенчедән, - без үзебез дә еш кына үз фобияләребезнең тоткыннары булып торабыз. Безгә кайвакыт үз проектлары белән делегацияләр килә һәм, аларны тәкъдир итеп, финанслау булмауга зарлана. Минем кайчакны: “Ә сез Аллаһыга нык итеп ышанасызмы?” – дип сорап куясым килә. Аллаһы Тәгаләгә шик-шөбһә бирергә ярамый. Әгәр дә кеше ярдәм итү теләге белән янып тора икән, кабатлыйм, аның өчен матди мәшәкатьләр, — бары тик техник мәсьәлә генә. Аллаһы Тәгалә игътибарсыз, ярдәмсез калдырмый. Әлбәттә, укучыга бу дини штамплар җыелмасы булып тоелырга мөмкин, ләкин ышанам, динле кеше өчен бу мөһим эш. Тәвәккүлнең гамәли формасы-Аллага таяну. Глобаль фикер йөртергә оялмагыз. Әлбәттә, чынбарлыктан аерылырга ярамый, әмма масштаблы итеп планлаштырырга кирәк. Югыйсә без көндәлек мәшәкатьләргә чумып шулардан чыга алмыйбыз.
Өченчесе - реализм, чынбарлыкны кабул итү. Әйләнә-тирә атмосфераны аек кабул итү, анда көнчелек, шәхси дошманлык, кемнеңдер аркылы мәнфәгатьләре һәм башка бик күп нәрсәләр булырга мөмкин һәм һичшиксез бар. Изге эш байрагын күтәрсәң, синең каршыда бөтен ишекләр ачыла, дигән сүз түгел әле. Шул исәптән коммуникацияләр мәсьәләсе килеп туа: кешеләр белән килешә белергә дә кирәк.
Бүген, ил һәм гомумән дөнья өчен авыр вакыт булуга карамастан, безнең җитәкчелек ярдәмендә без киләчәккә ышаныч белән карыйбыз. Бу тарихи әһәмияткә ия вакыйгалар безне бердәмлеккә, конструктив хезмәттәшлеккә өйрәтте. Алар безгә тулы бер өем идеологик чүп-чарны ташларга, чынлыкта кемнең кем булуын аңларга ярдәм итте. Сүз реаль кешеләр, язмышлар турында барганда, вак-төяк нәрсәләр өчен урын калмый бит. Кабатлап тормыйм — минем иң төп йөкләмәм, бүгенге көндә, әлеге вакыт аралыгында аерым социаль өлкәдә көндәшләр юк. Теге яки бу рәвешле кешеләргә ярдәм итү белән мәшгуль булганнарның барысы да - асылда фикердәшләр. Безгә, әлбәттә, ешрак очрашырга, актуаль проблемалар турында фикер алышырга, аларны чишү юлларын эзләргә кирәк. Ә сезгә, матбугат буларак, бу өлкәне яктыртырга кирәк.
БЕЗНЕҢ ТЕЛЕГРАМ КАНАЛГА ЯЗЫЛЫГЫЗ!
Фикер өстәү
Фикерегез