• МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Ватаным Татарстан
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    Алмаз хәзрәт Галимҗанов: «Мин карт, миннән булмый», – димик

    Алмаз хәзрәт Галимҗанов: «Мин карт, миннән булмый», – димик

    Бер илдә. Яңа төбәкләрнең Россиягә кушылуына бер ел булды

    Бер илдә. Яңа төбәкләрнең Россиягә кушылуына бер ел булды

    «Ватаным Татарстан»да өлкәннәрне хөрмәтләделәр

    «Ватаным Татарстан»да өлкәннәрне хөрмәтләделәр

    Урын өстендәге кызын чит илдән алып кайта алмый интегүче ана: «Булышыгыз миңа, кешеләр!»

    Урын өстендәге кызын чит илдән алып кайта алмый интегүче ана: «Булышыгыз миңа, кешеләр!»

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Казанда фән атналыгы ничек үтә?

    Казанда фән атналыгы ничек үтә?

    Альфред Якшимбетов: «Җыр язганда хатынга чыгып торырга туры килә»

    Альфред Якшимбетов: «Җыр язганда хатынга чыгып торырга туры килә»

    Октябрьдә нинди үзгәрешләр көтелә?

    Октябрьдә нинди үзгәрешләр көтелә?

    Риман Гыйлемханов: «Тыныч тормыштан кем туйган?!»

    Риман Гыйлемханов: «Тыныч тормыштан кем туйган?!»

    Үз илемдә – үз телем | «Ватаным Татарстан» газетасының махсус проекты | ҮЗБӘК

    Үз илемдә – үз телем | «Ватаным Татарстан» газетасының махсус проекты | ҮЗБӘК

    Догалар кылынды, теләкләр әйтелде

    Догалар кылынды, теләкләр әйтелде

    Зөлфия Галәүетдинова: “Янгын чыгып, апабыз йортсыз калды”

    Зөлфия Галәүетдинова: “Янгын чыгып, апабыз йортсыз калды”

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    «Ирем белән 8 ай бергә яшәмим. Миңа кул күтәрде…»

    «Ирем белән 8 ай бергә яшәмим. Миңа кул күтәрде…»

    Кура үсентеләрен кайчан кисәргә?

    Кура үсентеләрен кайчан кисәргә?

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Тамак авыртуны дәвалый торган 4 ЫСУЛ

    Тамак авыртуны дәвалый торган 4 ЫСУЛ

    Сарымсак сортын яңарту буенча КИҢӘШ

    Сарымсак сортын яңарту буенча КИҢӘШ

    Терапевт Анастасия Яковлева: «Температураның түбәне дә, югарысы да куркыныч»

    Терапевт Анастасия Яковлева: «Температураның түбәне дә, югарысы да куркыныч»

    «Ата-ана даны» ордены медаленә лаек булган 5 балалы Хәнифовлар: «Ятлар сүзен кертмибез арага»

    «Ата-ана даны» ордены медаленә лаек булган 5 балалы Хәнифовлар: «Ятлар сүзен кертмибез арага»

    Нинди даруларны бергә эчәргә ярамый? Табиб-терапевт киңәшләре

    Нинди даруларны бергә эчәргә ярамый? Табиб-терапевт киңәшләре

    Бакчачы Рәис Шәкүров: Бу бәрәңге сортының өстенлеге – кырау алмый, арасында чүп аз үсә

    Бакчачы Рәис Шәкүров: Бу бәрәңге сортының өстенлеге – кырау алмый, арасында чүп аз үсә

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР Дәүләт Советы карарлары
    • ТР законнары
    • ТР Рәисе указлары
    • ТР Хөкүмәте карарлары

    ТР Законнары (14.09.2023)

    ТР Дәүләт Советы карарлары (14.09.2023)

    Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Президиумы карарлары (07.09.2023)

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ РӘИСЕ УКАЗЫ (25.07.2023)

    ТР Законнары (21.07.2023)

    ТР Дәүләт Советы карарлары (13.07.2023)

    ТР Законнары (13.07.2023)

    Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Президиумы карарлары (06.07.2023)

    ТР Законнары (20.06.2023)

  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

VkontakteFollow on VkontakteYouTubeFollow on YouTubeRSSFollow on RSS
Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
    • Барысы
    • Авыл
    • Әдәбият
    • Дин
    • Җәмгыять
    • Икътисад
    • Интервью
    • Мәгариф
    • Мәдәният
    • Милләт
    • Сәясәт
    • Спорт
    • Хәвеф-хәтәр
    • Язмыш
    Алмаз хәзрәт Галимҗанов: «Мин карт, миннән булмый», – димик

    Алмаз хәзрәт Галимҗанов: «Мин карт, миннән булмый», – димик

    Бер илдә. Яңа төбәкләрнең Россиягә кушылуына бер ел булды

    Бер илдә. Яңа төбәкләрнең Россиягә кушылуына бер ел булды

    «Ватаным Татарстан»да өлкәннәрне хөрмәтләделәр

    «Ватаным Татарстан»да өлкәннәрне хөрмәтләделәр

    Урын өстендәге кызын чит илдән алып кайта алмый интегүче ана: «Булышыгыз миңа, кешеләр!»

    Урын өстендәге кызын чит илдән алып кайта алмый интегүче ана: «Булышыгыз миңа, кешеләр!»

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Казанда фән атналыгы ничек үтә?

    Казанда фән атналыгы ничек үтә?

    Альфред Якшимбетов: «Җыр язганда хатынга чыгып торырга туры килә»

    Альфред Якшимбетов: «Җыр язганда хатынга чыгып торырга туры килә»

    Октябрьдә нинди үзгәрешләр көтелә?

    Октябрьдә нинди үзгәрешләр көтелә?

    Риман Гыйлемханов: «Тыныч тормыштан кем туйган?!»

    Риман Гыйлемханов: «Тыныч тормыштан кем туйган?!»

    Үз илемдә – үз телем | «Ватаным Татарстан» газетасының махсус проекты | ҮЗБӘК

    Үз илемдә – үз телем | «Ватаным Татарстан» газетасының махсус проекты | ҮЗБӘК

    Догалар кылынды, теләкләр әйтелде

    Догалар кылынды, теләкләр әйтелде

    Зөлфия Галәүетдинова: “Янгын чыгып, апабыз йортсыз калды”

    Зөлфия Галәүетдинова: “Янгын чыгып, апабыз йортсыз калды”

  • Халыкчан
    • Барысы
    • Гаилә
    • Иман
    • Кайсыгызның кулы җылы?
    • Көт мине
    • Сәламәтлек
    • Серле сандык
    • Укучыларыбыз яза
    • Халык авазы
    • Һич онытасым юк
    «Ирем белән 8 ай бергә яшәмим. Миңа кул күтәрде…»

    «Ирем белән 8 ай бергә яшәмим. Миңа кул күтәрде…»

    Кура үсентеләрен кайчан кисәргә?

    Кура үсентеләрен кайчан кисәргә?

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

    Тамак авыртуны дәвалый торган 4 ЫСУЛ

    Тамак авыртуны дәвалый торган 4 ЫСУЛ

    Сарымсак сортын яңарту буенча КИҢӘШ

    Сарымсак сортын яңарту буенча КИҢӘШ

    Терапевт Анастасия Яковлева: «Температураның түбәне дә, югарысы да куркыныч»

    Терапевт Анастасия Яковлева: «Температураның түбәне дә, югарысы да куркыныч»

    «Ата-ана даны» ордены медаленә лаек булган 5 балалы Хәнифовлар: «Ятлар сүзен кертмибез арага»

    «Ата-ана даны» ордены медаленә лаек булган 5 балалы Хәнифовлар: «Ятлар сүзен кертмибез арага»

    Нинди даруларны бергә эчәргә ярамый? Табиб-терапевт киңәшләре

    Нинди даруларны бергә эчәргә ярамый? Табиб-терапевт киңәшләре

    Бакчачы Рәис Шәкүров: Бу бәрәңге сортының өстенлеге – кырау алмый, арасында чүп аз үсә

    Бакчачы Рәис Шәкүров: Бу бәрәңге сортының өстенлеге – кырау алмый, арасында чүп аз үсә

  • Документлар
    • Барысы
    • Мактаулы исемнәр
    • ТР Дәүләт Советы карарлары
    • ТР законнары
    • ТР Рәисе указлары
    • ТР Хөкүмәте карарлары

    ТР Законнары (14.09.2023)

    ТР Дәүләт Советы карарлары (14.09.2023)

    Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Президиумы карарлары (07.09.2023)

    ТАТАРСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ РӘИСЕ УКАЗЫ (25.07.2023)

    ТР Законнары (21.07.2023)

    ТР Дәүләт Советы карарлары (13.07.2023)

    ТР Законнары (13.07.2023)

    Татарстан Республикасы Дәүләт Советы Президиумы карарлары (06.07.2023)

    ТР Законнары (20.06.2023)

  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү
Табылмады
Бар результатлар
Ватаным Татарстан
Табылмады
Бар результатлар
Баш бит МӨҺИМ Җәмгыять

Чапмасаң чагалар. Еланнардан ничек котылырга?

Еланнар чыннан да артканмы, әллә курыкканга куш күренәме?

- ieditor
12.08.2022
- Җәмгыять
0
Чапмасаң чагалар. Еланнардан ничек котылырга?
0
Карулар
Share on Twitter

Авылга елан төшкән! Соңгы арада мондый сүзләр еш ишетелә башлады. Социаль челтәрләр дә шундый фотолар белән тулды. Еланнар ник арткан һәм алардан ничек котылырга? Әнә шул сорауларга җавап эзләдек.  

«Бергәләп яшәргә өйрәндек»


Күптән түгел газетабызның «В
Контакте» сәхифәсенә Балтач районының Чапшар авылында берәүнең ишегалдында тотылган елан фотосын урнаштырган идек. Укучыларыбызны битараф калдырмады әлеге хәбәр. Күпләр еланнар таралуның сәбәбен су буйлары чистартылмау, печән чабылмауга бәйләп аңлаткан. Әнә Илшат Гәрәев: «Авыл тирәләрен икешәр метр биеклектәге үлән басты, анда елан түгел, тиздән анакондалар да йөри башлар», – дип үк куркыткан. «Кешедән әшәке түгелдер әле», – дип тынычландырган бер укучыбыз. «Ахырзаман житәр алдыннан дөньяны елан басар, ә бал кортлары әкренләп юкка чыгар, диелгән. Бүген бу күренешнең икесен дә күзәтергә була», – дип кисәткән икенчесе. Баксаң, кайберәүләрнең еланга бөтенләй исе китми икән. Гомер буе урман уртасындагы авылда яшәгән Румия Гобәйдуллина да шундыйлардан. «Авыл кечкенә булса да, буалар да күп, чабылмаган урыннар шактый. Еланнар да, кабаннар да, поши, кәҗәләр дә аз очрамый. Еланнар хәтта өйгә, мунчага да кергәли. Йә тотып чыгарып җибәрәбез, йә үзләре чыгып китә», – дигән ул. Фальянур Арсланованың да ишегалдында керпе, кәлтә, еланның беткәне юк икән. «Сыерлар кимеде. 1990 нчы елларда бер урамда 90 сыер булса, хәзер 29–30. Халык печән чапмый», – дигән ул.


Мич төбендә
– елан


Әгерҗе районында бер атны елан чагып үтергән
леген ишеткәч, беренче булып, бу яклардагы яшәүчеләр белән элемтәгә кердек. Ниндидер имеш-мимеш түгел, дөрес булып чыкты бу хәбәр. Бер фермерның аты булган ул.


– Гөмбәчеләр, себерке җыючылар күргә
ли икән. Минем үземә очраганы юк. Авылларда күренми алай, – диде Тирсә авыл җирлеге башлыгы Илнар Гыйззәтуллин.
Ә менә Кырынды авылында еланнар хәтта кешеләрнең өйләренә үк керә башлаган. Ялгыз яшәүче Кәүсәрия әби иртән торса, мич төбендә
,бөтерелеп, кара нәрсә ята икән. Елан икәнен белгәч, куркып калган, әлбәттә. Бер тапкыр качкан, икенче юлы тотып чыгарып җибәргәннәр. Еланга тияргә ярамый, дигән ырым буенча эш иткәннәр, кыскасы. Авылдагы буага су коенырга барган берәүнең аягын чаккан. Су төбендә ятар дип кем уйлаган? Бу хакта безгә авылның абыстае Рәйсә апа Кәримуллина сөйләде.


– Авыл картая, печән чабучылар юк. Авыллар хәзер урманга әйләнеп бара бит. Урамнардан печән чабып була хәтта. Еланнар бакчада да күренә. Элек авылда елан йөрүе турында бөтенләй ишеткәнем юк иде. Урманга да җиләгенә, гөмбәсенә курыкмыйча бардык. Хәзер бакча
га чыгарга да куркыта, – ди Рәйсә апа. – Өлкәннәр, гарасатлар булмасын дип, илгә тынычлык теләп, дога кыла. Яшьләр исә дөнья, акча артыннан куа. Диндә, барлык бәла-казаларга халык үзе гаепле, диелгән. Гаепне үзебездән эзләргә кирәк.


«Корт чаккандай булды»


Зәй районының Аксар авылында яшәүче 71 яшьлек Гафият Әхмәтҗанов су буена тал сындырырга дип төшкән булган. Июль аенда елан чагып, ике атна хастаханәдә ятып чыккан ул. Баруга
, реанимациягә үк салганнар. Дәваланып кайтса да, аягында шеше бетмәгән әле.


– Аякны корт чаккандай булды, шунда кара нәрсәнең үлән эченә шуышуын күрдем. Аяк куыра башлады, кыскач, кан акты. Хастаханә
гә баргач, берничә укол кададылар. Рәхмәт, табиблар бик яхшы карады, – дип сөйли ул. – Быел бу бишенче очрак дип әйттеләр. Аяк астына карап йөререгез. Сак булыгыз! Хәзер теләсә кайда йөрмим, шүрләтә.


Белгеч фикере
Алексей Павлов, Идел-Кама дәүләт табигый биосфера тыюлыгы директоры:

– Еланнар күбәйде дигән сүз дөрес түгел. Узган ел белән чагыштырганда, уртача бер чама. Саннарын төгәл генә әйтеп булмый, кайда ничек бит. Әйтик, безнең тыюлыкта аларның саны –9 мең тирәсе.
Бездә аларның дүрт төре билгеле. Бигрәк тә тузбаш, гади кара елан дигәннәре киң таралган. Бакыр елан да бар. Дала кара еланы дигәне бары Спас районындагы тыюлыкта гына яши. Анысы агулы санала. Кара елан кара һәм төрле төстә булырга мөмкин. Республиканың төньягында – кара,
көньяк-көнчыгышта, Иделнең уң як ярында, Кама Тамагы, Югары Ослан, Тәтеш якларында төрле төстәгеләре дә очрый.
Элек тә бар иде алар. Бер урында яшәгәч, кеше аларга игътибар да итми. Тик очратса, коткыга бирелә. Берне күрсәләр
, еланнар күп кебек тоела. Быел һава эссе булды бит. Аларның күченеп йөрүе дә шул сәбәпле. Авылда чабылмаган җирләр күп. Шунда үзләренә сакланырга урын эзлиләр, иске йортларга ияләшәләр, умарталыкларда очрыйлар. Андый җирдә тычканнар күп, алар шуның белән тукланалар. Авылларда тузбашлар еш очрый. Бу төр елан тирескә йомырка сала.


Еланнардан котылу өчен, авылларда бөтен чүп-чарны җыештырырга, печәнне чабарга, ризык калдыкларыннан котылырга кирәк. Алар ачык урынны яратмый, кеше күрсәләр, үзләре качалар. Урманга барганда аягыгызга резин итек, кроссовк
а, өстегезгә калын кием киегез. Еланның тешләре – 3–4 миллиметр, кием аркылы үтә алмый. Гөмбәгә, җиләккә баргач, җиргә яхшылап карап утырыгыз.

Еланны үтерергә ярамый. Алар Кызыл китапка кертелгән. Моның өчен штраф түләргә туры киләчәк. Көмәнле булса, һәр эмбрион өчен өстәмә түлисе. Еланнар файда китерә, кимерүчеләрне юкка чыгара. Әйтик, еланнар булмаган җирдә тычкан бизгәге авыруы таралырга мөмкин. Елан, кимерүчеләрнең ояларына кереп, барысын да юкка чыгара. Моны берәү дә эшли алмый. Моннан тыш, кара елан агуы медицинада кулланыла. Аның бер граммы 450 доллар тора.


Сәрия Мифтахова


TweetShare

Добавить комментарий Отменить ответ

Ваш адрес email не будет опубликован.

ХӘБӘРЛӘР

Дәүләт Советында Яшьләр парламенты утырышы узды

15:23

«Тәмле булсын» рестораны ишегалдында 150 килограмм авырлыктагы иң зур гөбәдия пешерде

14:02

Профессор кабыгы файдалырак булган җимешне атап үткән

13:10

Рөстәм Миңнеханов: Яңа республикаларда миллионлаган кешене сайлавы — безнең уртак язмыш һәм меңъеллык тарих

12:09

Роспотребнадзор: Класстагы укучыларның 20 проценты авырса, сыйныф каратинга җибәреләчәк

11:12

Табиб-терапевт Регина Галиуллина бил авыртканда нишләргә ярамаганлыгын аңлатты

10:40

Путин россиялеләрне яңа төбәкләрнең Россия белән яңадан берләшүе көне белән котлады

09:05

Махсус хәрби операциядә катнашучы депутат Казандагы урамны Донбассның Россия белән яңадан кушылуы көне хөрмәтенә атарга тәкъдим итте

08:36

Украина гражданнарына паспорт һәм туу таныклыгы күрсәтеп Россиягә керү рөхсәт ителде

17:23

Рафаэль Ильясов каберенә истәлек ташы куелды

16:30

Рөстәм Миңнеханов Төркиянең тулы вәкаләтле илчесенә рәхмәтен белдерде

16:00

Рөстәм Миңнеханов Һиндстанның тулы вәкаләтле илчесе Паван Капур белән очрашты

15:57
Күбрәк

ПОПУЛЯР

Җеннәр чыгаручы Фәрит хәзрәт Кадыйров: «Нигә бу кешегә кердең?» дип сорагач, гашыйк булдым, ди»

29.09.2023

Альфред Якшимбетов: «Җыр язганда хатынга чыгып торырга туры килә»

29.09.2023

Авыл халкы нинди грантларга өметләнә ала?

29.09.2023

«Ата-ана даны» ордены медаленә лаек булган 5 балалы Хәнифовлар: «Ятлар сүзен кертмибез арага»

27.09.2023

Яльчиктагы давылда зыян күргән гаилә турында: «Килен белән сабыйларның «кырыгы»н уздырдык, Ринат хастаханәдән чыкты инде»

11.09.2023

 


 

 

СОҢГЫ ФИКЕРЛӘР

  • 11 Сен 2023 - 14:35 АнонимАнын беткэне дэ юкТатарстанда грипп һәм коронавирус инфекциясенең кайчан көчәячәген аңлатканнар
  • 7 Сен 2023 - 06:48 АнонимБик тетрәндергеч язма.Кыска хикәяләр марафоны: Табылдык
  • 1 Сен 2023 - 17:14 АнонимСүбхәнәЛлаһ,, Сүрия апа кызы!!! Иҗади уңышлар телим, сеңелем!Лилия Фәттахова: «Һәркем үз эшен эшләсен инде ул, үзенең кулыннан килгәнне»
  • 23 Авг 2023 - 23:48 АнонимУрыны җәннәттә булсын иде.ТНВ каналы алып баручысының гаиләсенә кайгы килгән
  • 21 Авг 2023 - 13:29 РусланКайчан доресен эйтэ инде алар,тем более депутатлар?!Дәүләт Думасы: Мобилизациянең яңа дулкыны башлануы турындагы мәгълүмат — ялган

СОРАШТЫРУ

Сездә Сабан туе буламы?

Нәтиҗәләр

Загрузка ... Загрузка ...

© 2019 Copyright © Все права защищены

  • Газета турында
  • Редакция
  • Элемтә
  • Реклама
  • Язылу

Табылмады
Бар результатлар
  • МӨҺИМ
  • Халыкчан
  • Документлар
  • Яңа сан
  • Фото
  • Видео
  • Аудио
  • Элемтә
    • Хат җибәрү

© 2019 Copyright © Все права защищены

Безгә кушыл!